21. Տօմարական Թուաբանութիւն.

Երկրագունդը Արեգակի շուրջ լրիւ պտոյտ է կատարում 365 օր, 5 ժամ, 48ր. եւ 48 վայրկեանում:

Այսօրուայ գործող օրացոյցը 5 ժամ 48ր. 48 վայրկեանը կլորացրել է 6 ժամի, տոմարի 4-րդ տարում ստանալով մի հաւելեալ օր, ուստի եւ նահանջ տարի՝ 366 օրով:

Սակայն այս ձեւով իւրաքանչիւր 4 տարում ժամանակագրականօրէն մի քիչ առաջ ենք ընկնում բուն ցիկլից, 6 ժամի եւ 5ժ. 48ր. 48 վայրկեանի միջեւ տարբերութեան պատճառով:

Հարց 1. Քառամեակի նահանջ տարին իր հաւելեալ մի օրով ինչքա՞ն է առաջ ընկնում ժամանակից:

Տուեալ 1. 5 ժամ 48ր. 48 վայրկեանն = 20928 վայրկեանի:

Տուեալ 2. Մի օրը = 24ժ.=86400 վայրկեան:

Պատասխան 1. 86400-20928=65472վ.

Հարց 2. Քառամեակի 3 հասարակ տարիները ինչքանո՞վ են ետ մնում ժամանակից:

Պատասխան 2. (5ժ. 48վ. 48ր.) 20928x3=62784վ.

Հարց 3. Իւրաքանչիւր քառամեակի աւարտին տօմարը ինչքանո՞վ է առաջ անցնում ժամանակից:

Պատասխան 3. 65472-62784=2688վ.

Հարց 4. Քանի՞երորդ քառամեակում 2688 վայրկեանը դառնում է մօտ մի օր:

Պատասխան 4. 86400:2688=32-րդ քառամեակում դառնում է մի օրից 384 վ. պակաս:

Հարց 5. 32 քառամեակը քանի՞ տարի է:

Պատասխան 5. 32x4=128 տարի (-384վ.):

Հարց 6. 128 տարիների քանի՞ շրջապտոյտով պակասորդ 384 վայրկեանը դառնում է մի օր, ու մի օրով ետ ենք ընկնում ժամանակից:

Տուեալ 1. Մի օրը հաւասար է 86400վ.

Պատասխան 6. 86400:384=225 ցիկլ:

Հարց 7. 128 տարիների 225 ցիկլը ինչքա՞ն տարի է անում:

Պատասխան 7. 128x225=28800 տարի:

Հետեւութիւն 1.- Միայն 28800-րդ տարում ունենում ենք ժամանակից միօրեայ ետընթաց, ուստի Արեգակնային տօմարը կարելի է համարել առաւել հաստատուն քան լուսնայինն ու արեգանա-լուսնայինը:

Հետեւութիւն 2.- Արեգակնային տօմարում գործում է մի օրինաչափութիւն, ըստ որի 128-րդ նահանջ տարին պէտք է համարել սովորական տարի, որով 28800 տարուան ընթացքում ժամանակը կը սահի օրինաչափ, տօմարը կը լինի անխախտ ու անսխալ:

Յօդուածի վերջում ներկայացրել ենք մի աղիւսակ, որով ցոյց է տրուել 128-ամեայ ցիկլերի հաշուարման ձեւն ու արդիւնքները:

Նկատի ենք ունեցել, որ տօմարի առաջին թուականը 0-ական է եւ ոչ թէ «1»: Երկրորդ, որ իւրաքանչիւր նահանջ տարում ժամանակից առաջ ենք անցնում 65472վ., իսկ իւրաքանչիւր հասարակ տարում ետ ենք մնում 20928վ.: Այդ թուերի հաշուեկշռով՝ որոշ նահանջ տարիներում կուտակուած աւելցուկ ժամանակը մօտենում է մի օրին (86400վ.), սակայն դա արհեստական ու թուացեալ առաջընթաց է, ինչը իրականութեան հետ պէտք չէ շփոթել:

Մենք նահանջային բայց ոչ նահանջ տարի ենք համարել այն թուականը՝ երբ նախորդ քառամեակի վերջին տարում աւելցուկ ժամանակը գերազանցել է 20928 վայրկեանը (5ժ. 48ր. 48վ.):

Երրորդ, աշխատել ենք դրական ու բացասական հաշուեկշիռներով՝ որով առաջանում են հաւելադիրով աւարտուող տարիներ, նաեւ պակասորդով աւարտուողներ, որպէսզի իրական ժամանակի հետ տարբերութիւնը մնայ մի օրուայ սահմաններից ներս: Այդպիսով իրական ժամանակից առաւելագոյն առաջընթացը կամ ետընթացը իրական ժամանակին չի գերազանցում 17ժ. 16ր. 48վ.-ից աւելի:

Սոյն աղիւսակի պատկերից կարելի է եզրակացնել՝ որ յաջորդական տարիներում մի շարք տարիներ ունեն դրական հաշուեկշիռ, որոնց յետեւում է բացասական հաշուեկշռով տարիների շարքը: Կարելի է ասել՝ որ երկու հակադիր պտոյտ ունեցող պարոյրների կամ կեռ խաչերի գաղափարն է արտացոլւում դրանցով:

Մեր հաշուարկներով նահանջ տարիներ չեն համարւում հետեւեալ նահանջայինները.- 32թ., 160թ., 292թ., 420թ., 548թ., 676թ., 804թ., 932թ., 1060թ., 1188թ., 1316թ., 1444թ., 1572թ., 1700թ., 1828թ., 1956թ., 2084թ., 2212թ., 2340թ., 2468թ., 2596թ., 2724թ., 2852թ., 2980թ., 3108թ., 3236թ., 3364թ., 3492թ., 3620թ., 3748թ., 3876թ., 4004թ., 4132թ., 4260թ., 4388թ., 4516թ., 4644թ., 4772թ., 4900թ., 5028թ., 5156թ., 5284թ., 5412թ., 5540թ., 5668թ., 5796թ., 5924թ., 6052թ., 6180թ., 6308թ., 6436թ., 6564թ., 6692թ., 6820թ., 6948թ., 7076թ., եւայլն:

Այս շարքում բացառաբար միայն 0 թուականից 32 թուականը եւ 160 թուականից 292-ը չեն ենթարկւում 128 տարիների օրինաչափութեան, իսկ մնացեալ պարբերութիւններում օրէնքը գործում է անխափան: