8. Հոռի

Ըստ Աճառեանի՝ «Հոռի - Հայկական տոմարի երկրորդ ամիսը»:631631. Հր. Աճառեան, նոյն, «Հոռի» բառի տակ:

Նոյնպէս եւ մեր հաշուարկներով Յաւելեացից յետոյ Հոռին ամիիեւ Աշնան երկրորդամիսն է, ինչից էլ վրացերէնում առաջացել է «օռի=երկու» թուային արժէքը: Հոռին տարուայ 8-րդամիսն է

«Հոռի» ամիսը մրգերի եւ հողի ընդերքային բանջարեղենների հասունացման ու հաւաքի ամիսն է: Համապատասխանում է «Կոյս» կենդանակերպին՝ քանզի ցանքատարածութիւնները «կուսացած» են լինում (երբ ոչ հերկուած են՝ ոչ էլ ցանուած):

Համընկնում է Օգոստոսի 23-ից Սեպտեմբերի 21-ը:

Աճառեանը «Մատրան» բառի տակ գրում է. «հին հայոց երկրորդ ամիսը… սրանից է կազմուած իբր թէ աշխարհամատրան (տօնը), որ Հոռի ամսուայ սկիզբն էր գալիս» (տուեալը քաղել է Ղ. Ալիշանից):

Այստեղ ճշմարտութեան մօտիկ միակ հատուածը այն է՝ որ Աշխարհամատրան տօնը «Հոռի ամսուայ սկիզբն էր գալիս»:

Թիւրիմացաբար նոյնացնելով Մատրանն ու Հոռին՝ Ալիշանն ու Աճառեանը ենթադրել են թէ Մատրանը հին հայոց երկրորդ ամիսն է եղել: Մինչդեռ իրականում «Մատրան-Յաւելեաց» ամիսը նախորդել է Հոռի ամսուան՝ առանց նրան մաս կազմելու: