Յ Ա Ճ Ա Խ Ա Պ Ա Տ Ո Ւ Մ ^Ծ-6  6. «Յաճախապատում ճառք» խօսքն ի հարկէ մակերեսային դիտարկումով նշանակում է «յաճախ պատմուելիք ճառեր», ինչը չի հակասում երկի դաստիարակչական ուղղուածութեան: Սակայն «Յաճախապատում» բառն իր խորքում բովանդակում է շատ աւելին: Այն կազմուած է «Յ+աճ+ճախ+ապ+պատում» արմատներից,երբ մեծատառ «Յ»-ն լուսապսակ- աուրան է, մարդու անտեսանելի լուսեղէն էներգետիկ դաշտը, որի «աճ»-ով կարելի է «ճախ» անել, այսինքն երկիր-հողից կտրուելով թափ առնել ու ճախրել դէպի «ապ»=«վեր», տիեզերական թռիչք ունենալու եւ հասնելու հոգեւոր ։ իմացականութեան բարձրագոյն գիտակցութեան Ահա թէ ինչ ուսմունք է աւանդել մեզ սուրբ Մ. Մաշտոցն իր այս երկով:   ԵՒ ԼՈՒՍԱՒՈՐ ՃԱՌԵՐ

Ճառ Ա.^Ծ-77. Ճառ «Ա» - Աստուծոյ, արեւի եւ արական բնոյթի մասին:

Սուրբ Երրորդութեան Իմաստութիւնը
Մի ամբողջութիւն է Սուրբ Երրորդութեան ինքնութիւնը՝ որպէս Գոյ:
Նրա իսկութիւնը⁷⁸78. Կեանքի սերմի ներոյժ-իմաստութիւնը: անծին է եւ ամբողջական:
Նրա էութիւնն անսկիզբ է,

Մշտնջենաւորութիւնը⁷⁹79. Վերարտադրողականութիւնը, սերնդագործութիւնը: անսահման է,
Ճշմարտութիւնը անփոփոխ է:

Նա կեանքի յարատեւութիւնը⁸⁰80. Ցիկլերը: պահպանողն է,
Բոլոր շնչաւորների Հայրն ու Արարողն է,
Նրանց հաստատող Աստուածն է:
Միակն է Իր բարերարութեամբ ու կամեցողութեամբ:
Միակն է Անպատճառը՝ որ պատճառն է բոլոր աներեւոյթների եւ երեւելիների:
Նա պատճառն է Որդու եւ Հոգու՝ ծնելով եւ բղխելով:
Նա Իսկին է՝ անծին «Է»-ն,
Անսկիզբն է՝ որ ծնունդ է տուել անսահման մշտնջենաւորութեան,
Անփոփոխ ճշմարտութեան,
Կենարարների հոլովոյթին:
Նա Կենդանի Լոյսն է՝ որ ծնունդ է տուել կենսատու կեանքին,
Շնչաւոր կուսածին լոյսերին:
Արարումով՝ Նա ծնունդ է տուել արարողին,
Այլեւայլ բոլորին՝ աներեւոյթ հոգեւորներին ու տարրաւոր երեւելինելին:

Արարչութեամբ՝ Նա պատճառ է դարձել երկինքներին^Ծ-88. «Զերկինս երկնից»=«Երկինքների երկինքը» Առասպելների, աւանդավէպերի, նաեւ ժողովրդական խօսքի մէջ պահպանուել է 7 երկնքի մասին յիշողութիւն: Դրանցից եօթերորդը (երկինքների երկինքը) աստղային- տիեզերային երկինքն է, որն իր մէջ է պարփակում մնացած վեցին: Վերջինները արտացոլում են 7-րդի պատկերը (պրոյեկցիան), ինչպէս ռուսական մատրյոշկաները: Այդ վեց երկինքները երկրի վրայ պատճենուելեն որպէս ցամաքամասերի լեռնաշղթաներ ու մեծ գետեր: Աստղերի առաջին եւ փոքրագոյն մատրյոշկա-պատճենը երկրի վրայ Հայկական լեռնաշխարհն է, իր գագաթ-աստեղերով ու գետերի հոսքագծերով։ Նախադասութեան մէջ խօսքը վերաբերւում է 7-րդ երկնքին, որից էլ վեր Արարիչն է՝եօթ երկինքների մայր օրինակը: եւ երկնաւորներին, ջրերին եւ այն բոլորին՝ որ նրանցում են:
Նա Լի Կատարեալն է՝ որ բոլորին է լիացնում77՝ բայց չի թերանում,
Եւ չի նորոգւում՝ որովհետեւ չի հնանում,

Եւ չի լցւում՝ որովհետեւ չի պակասում⁸¹81. Որովհետեւ բոլորը իր մէջ են ու իր մասնիկները::
Քանզի Նա նոյնն է՝ Իր լիութեամբ եւ անսահմանութեամբ:
Եւ ոչ մի տեղից չկայ եկամուտ կամ յաւելում՝ Նրա անվերջ, անսահմանելի, անսահման ու կատարեալ բարերարութեան:
Նա չի՛ ընկալւում մտքերի պատկերացումներով՝ ո՛չ էլ հրեշտակների առաւել ընդունակութիւններով:

Թէեւ հրեշտակները մարդկանց մտքի նման արագընթաց են եւ կարող են հասնել Տիրոջ ակնարկած ցանկացած տեղը, սակայն այդ էլ բաւարար չէ նրանց, որ ըմբռնեն այն՝ որի կողմից են հաստատուել եւ որի լուսապսակի հրով են լեցուել:
Ո՞րտեղ կը գտնեն Տիրոջն ու Արարչին՝ նոյնիսկ եթէ երկնքից վեր էլ գնան, կամ ծովից այն կողմ, կամ երկրի տակ՝ ո՞րտեղ:
Որովհետեւ ինչպէս որ այս երկինքները Նրա հրամանով են հաստատուել առանց որմերի, առանց սիւների եւ առանց լեռների զանգուածների օգնութեան՝ այդպէս էլ աղբիւրներն ու ծովերը իրենց գետերով հանդերձ:
Եւ չկան ուրիշ արարածներ՝ երկինքներում եւ երկրի մակերեսին եղածներից դուրս, այնտեղ Ի՛նքն է միայն՝ Իր Տէրութիւնը:
Նա յստակ ու պարզ Ամենակալ Զօրութիւնն է՝ որն ասում է եւ լինում, կամենում է եւ հաստատում: Նա աւելի բարձունքներում է՝ քան երկինքների երկինքը, աւելի խորքերում՝ քան ցամաքն է, եւ ծովից էլ անդին է:
Նա անընդգրկելի է Իր ամբողջութեամբ:
Նա անհասանելի կանխագիտութիւն է՝ եւ անզեղջ իմաստութիւն:
Նա բոլորին կեանք տուողն է՝ ու սնուցողը:
Եւ Ինքը՝ Անբաւը, Անճառն ու Անհասը սէր է՝ կենդանի երանութիւններով լի.
Եւ ամբողջութեամբ Լոյս է՝ կենդանի, մտաւոր, ահեղ, անմատոյց.

Եւ ամբողջութեամբ գթութիւն է՝ Իր կենդանի՛ խնամքներով.
Եւ ամբողջութեամբ ողորմութիւն է՝ Իր բարերար շնորհներով.
Եւ ամբողջութեամբ ընդերկայնամտութիւն է՝ Իր դարմաններով կերակրող,
Եւ ամբողջութեամբ անբիծ ու անարատ սրբութիւն է՝ ազատող⁸²82. Ծնունդ տալով: ու լուսաւորող:
Նա Իր սաստկացող խրատներով՝ հատուցողն է բարկութիւնը, եւ սրտմտութիւնը՝ անշէջ հուրով.
Կամ էլ պսակողն է առաքինութեան պսակներներով ու շնորհներ գրգռող փառքով՝ ու հասցնողը Իր սուրբ սիրոյ խնամքների հանգստարար հանգստին, Իր կենդանի երանութիւններին:

Քանզի անքննելի Անսկզբի զօրութեան մեծութիւնը անհասանելի է արարածներին՝ Նրա լուսապսակի⁸³83. Էներգետիկ դաշտի։ անսահմանութեան եւ անընդգրկելիութեան պատճառով:

Նրա դարմաններով⁸⁴84. Շնորհներով։ ու տեսչութեամբ լի են բոլոր արարածները:

Ինչպէս Բանի Գիրքն⁸⁵85. Սուրբ Գիրքը։ է ասում, թէ Աստուած որ երկինքներից ու երկրից վերեւ է՝ գիտի՛ սրտերի խորհուրդները, քննում է երիկամները՝ ու Իր տուած հոգեւոր օրէնքների կենարար խրատներով առաջնորդում է դէպի փրկութեան եւ կեանքի օթեւանները, դէպի լուսապսակային անմոռաց ուրախութիւնները, դէպի անդադրում խնդութիւնն ու երկինքների աննկարագրելի եւ անպատում արքայութիւնը:

Արդ, անսահման մշտնջենաւորութեան⁸⁶86. Վերարտադրողականութիւն։ այս բոլոր ինքնաբոյս արուեստները⁸⁷87. Միջոցները։ արարածների համար դարմաններ են՝ եւ միեւնո՛յն Ինքնութեան բարերար արարչութիւներն են, ու գոյատեւում են Նրա՝ Անընկալելիի եւ Անքննելիի արուեստներին շնորհիւ, որին չե՛ն կարող պատկերացնել մտքերը, եւ չե՛ն կարող քննարկել խորհրդածութիւնները: Նրան չե՛ն կարող ընդգրկել ո՛չ հոգեւոր ուժերի իմաստութիւնները՝ եւ ո՛չ էլ մարդու որդիների գիտութիւնը: Քանզի Նա մեծութիւնն է Հօր եւ Որդու եւ Սուրբ Հոգու:
Սակայն ոմանք իրենց սեփական գործերի ընթացքից եւ երախտիքից են գիտակցում ու ճանաչում բոլո¯ր երախտաւոր արուեստները հասունացնողին՝ եւ Նրան անուանում են այդ երախտիքների անուններով Հայր, Բարերար, եւ Հաստատող: Միայն կատարեալնե՛րը կարող են հասու լինել Նրա երախտիքներին՝ իսկ տհասները ո՛չ երբէք:

Ինչպէս որ մի՛ ամբողջութիւն է արեւը եւ նրա լոյսն ու ջերմութիւնը՝ եւ մի՛ արեւ է կոչւում եւ երբէք արեւներ, ինչպէս որ հուրը եւ նրա լոյսն ու տապը մի՛ հուր է կոչւում եւ երբէ՛ք հուրեր, ինչպէս որ աղբիւրը եւ նրա գետն ու ջուրը մի՛ ջուր է կոչւում եւ երբէ՛ք ջրեր, այդպէս էլ հոգին, միտքն ու բանը մի՛ հոգի է կոչւում՝ եւ ո՛չ երբէք հոգիներ: Այլապէս «հոգի» նշանակում է կենդանութիւն, «միտք» նշանակում է իմաստութիւն, եւ «բան» նշանակում է միեւնոյն հոգու խօսողութիւնը, այդպէս էլ Անծին Հայրն Իր իսկութեամբ⁸⁸88. Իր ներուժի շրջագայութեամբ։ եւ անսկիզբ էութեամբ՝ Հայրն է Իր Որդու, որն Իր մէջն իսկ է, եւ Հայրն է Հոգու՝ որ Իր մէջն իսկ կայ:

Արդարեւ, արեգակը եղե՞լ է երբեւիցէ առանց իր լոյսին եւ ջերմութեան, կամ հուրը եղե՞լ է երբեւիցէ առանց իր լոյսին կամ տապին. կամ աղբիւրը եղե՞լ է երբեւիցէ առանց բղխման եւ խոնաւութեան. կամ հոգին եղե՞լ է երբեւիցէ առանց բանի եւ մտքի, այդպէս էլ Հա՛յրը չի եղել առանց իր Որդուն եւ Սուրբ Հոգուն: