Ճառ Թ.^Ծ-3434. Ճառ «Թ» - Կենսունակութիւն եւ անկենդանութիւն: Տիրոջ Կատարած Ամենարուեստ Պահքի Կատարեալ Վարդապետութիւնը

Բոլոր կարգերին չափ է դրուել Ամենակալ Տիրոջ ու Արարչի կողմից՝ որպէսզի հանդէս եկողները առաքինութիւն կատարեն Աստուծոյ ահով, եւ Նա փառքով պսակի նրանց՝ Քրիստոսի հաւատքի ու սիրոյ շնորհներով:

Որպէսզի երբ Տիրոջ նման ամենարուեստ քաջութեամբ առաջնորդուեն օրէնքները մշակելու՝ Նրա սուրբ սիրով զօրացած լինեն, ինչպէս հոգեղէնների զօրքերը: Այդպէս է փառաւորուել օրէնսդիրը³⁴⁹349. Մովսէս մարգարէն: , այդպէս են պսակադրուել օրինապահները՝ որպէսզի Տիրոջ ամենագիւտ սիրոյ օրինակներով առաջնորդեն մեզ երկնքի արքայութեան օթեւաններին, Նրա բարերար խնամքներին:

 

Որ նրանց նմանուելով՝ գիշեր ու ցերեկ խորհենք Տիրոջ օրէնքներով, ու ընկալենք արդարութեան եւ ժուժկալութեան շնորհները: Որպէսզի իւրաքանչիւրս իր լաւ վարքի համապատասխան՝ գլխին թագ դրած մտնի Տիրոջ արքայութիւնից ներս, երկնայինների մշտնջենաւոր ու անվախճան կեանքին: Եւ անմահներին կցորդակից լինի՝ Աստուծոյ եւ անմարմին զօրքերի առաջ գործելով ըստ ներդրուած շնորհների, որոնք նրան են մատակարարուել երկրի վրայ՝ եւ երեւալու են մշտնջենաւորում էլ:

Սոյն յոյս-իմացականութեամբ՝ մարդկանց որդիներին յորդորում է լինել ըստ աւետուածներին, եւ նրանց ժառանգորդ է դարձնում Քրիստոսի կեանքին՝ բարերար Հայրը, ամենախնամ Սուրբ Հոգին, որ չի՛ լքում արարծներին՝ Իր նախախնամական սիրով:

Քանզի բոլորին է ցանկանում կեանք՝ որ հասնեն ճշմարտութեան գիտութեան: «Քանզի ով որ առնում է ճշմարտութեան գիտութիւնը եւ ուսուցանում՝ ասում է³⁴⁹349. Մովսէս մարգարէն: , մեծ է կոչուելու երկնքի արքայութիւնում»:

Ինչպէս որ հրեշտակների կարգն ու կանոնը Արքաների Արքայից է՝ եւ նրանք կան ու մնում են այդ կարգերում ըստ Կենարարի բարերար կամքին, եւ չե՛ն խախտում այն՝ այլեւ մադկա՛նց են յորդորում լինել այդ կարգ ու կանոնով:

Սոյնպէս եւ սերովբէներն ու քերովբէները իրենց սպասաւորութեամբ ընծայուել են Ամենակալ Տէրութեան՝ որպէսզի իրենց միջոցով արարածները միշտ դարմանուեն Աստուծոյ բարերար խնամքներից:

Այլեւ բոլոր զուարթունները, հոգեղէնների ու անմարմինների զօրքերը՝ որոնցից իւրաքանչիւրն հաստատուել է իր կարգում, Բարերարի կամքն ակնարկող պաշտօնեաներ են:

Այս բիւրաւոր զօրքերի բանակները հաւանելով ու հնազանդելով Տէրութեանն հաճելիներին՝ իրենց սպասաւորութիւնն են անում առանց հանգստի օրհնելով Տէրը, եւ գործակցում են բարերար Աստուծոյ երախտիքներին՝ փառաբանելով Նրա մեծութիւնն ու Աստուածութիւնը, որովհետեւ միշտ ուրախութեամբ են ցնծում Արարչի պայծառութեամբ:

Իսկ նրանց մէջից ստամբակեալն³⁵¹351. Փառամոլը։ իր բանակով, նաեւ դժնդակ բարք ստանալով՝ սատանայ է անուանուել: Իսկ նրա արբանեակները կոչուել են դեւեր, չարի սպասաւորներ՝ որոնք ցուցադրում են անօրէնութեան գործեր, ու հակառակ են արդարութեան վարքերին: Քանզի իրենք իրենց կամքո՛վ են ընկել պատուից՝ եւ մարդկանց էլ սկսել են որսալ կործանելու համար, որովհետեւ Աստուած խոստացել է մարդկա՛նց տալ իրենցից վերցրած պատիւը:

 

Որովհետեւ սատանան աստուածամարտ է ու մեղսասէր, եւ մշտական թշնամի է մարդկանց՝ եւ հակառակ է արդարութեան ու սրբութեան: Եւ չի՛ դադարում իր խորամանկութիւնց՝ մարդկանց խաբելով ու զանազան չարիքներով կորստեան մատնելով: Այս պատճառով էլ ենթակայ է ահաւոր տանջանքների՝ եւ անմահ սատակման սպառնալիքներին: Եւ ո՛չ միայն նա եւ նրա զօրքերը՝ այլեւ նրանք ովքեր հաւան են լինում նրա կամքը կատարելու, խորհրդով, խօսքով թէ գործով:

«Մեղաւորները՝ ասում է Տէրը³⁵⁰350. Մատթ․ ԻԵ 46։, գնալու են յաւիտենական տանջանքներին՝ որ պատրաստուել են սատանայի եւ նրա հրեշտակների համար»: Դրանց նմանները կամովի՛ն են այդպէս լինում՝ եւ ո՛չ թէ հարկադրաբար:

Իսկ Տէրը մեզ պատուիրել է՝ որ ծանօթ լինենք Իր պատուիրաններին, եւ միշտ զերծ մնանք սատանայի խաղբութիւններից³⁵²352. Խմորուող աղբերից: . եւ Իր բարի խոստումների աւետիսներով՝ ամեն ժամ միշտ բարին գործենք Նրա առաջ. եւ Աստծուն մտերիմ հաճելիները մշակելու ժամանակ չվնասենք նրանց, եւ շատերին յորդորենք դէպի լաւը՝ որը լի է փրկութեամբ եւ ամենազարդ սրբութեամբ:

 

Այս արդար ու սուրբ գործերի համար՝ փառք ու պատիւ է պատրաստուել բարերար Տիրոջ կողմից, որպէսզի յոյս-իմացականութեամբ զօրացած լինենք փորձանքների ժամանակ, եւ չվրիպե՛նք Աստուածսիրութեան ստոյգ եւ ուղիղ վարքերից, ու առաջնորդուելով բոլոր առաքինութիւններով՝ մնանք անսասանելի:

Քանզի մարդուն հաստատել է այն կարգում՝ որն համապատասխան է նրա չափին, որպէսզի արբանեակ դառնայ Տիրոջ ճշմարի՛տ քարոզութեան՝ Նրա վերին կոչման հրաւէրին: Եւ մարգարէութեան շնորհի արժանանալով՝ խորհրդակից դառնայ Արարչի կամքին:

Եւ իմանալով Նոր Կտակարանի աւետած գիտութիւնն ու նորոգումը անմահների կեանքով՝ պէտք է ուղիղ հաւատքով ընծայուել քահանայական շնորհին, օծմամբ ու Քրիստոսի սիրոյ տեսչութեան խնամքներով: Ու պէտք է մերկանա՛լ մարդկային հին զօրութիւններից ու հանդերձաւորուել նորով՝ որն ըստ Աստուծոյ պատկերի է, սուրբ եւ արդար³⁵¹351. Փառամոլը։.

Եւ պէտք է ամեն տեսակի չարից մերկանալ աւազանի՛ շնորհներով՝ ու Քրիստոսի մարմնով ու արեամբ մտնել երկնաւոր Հօր որդէգրութեան ժառանգութիւնից ներս, աւելացնելու համար թիւը իմաստուն կոյսերի եւ բոլոր սուրբերի՝ որոնք իրենց մարմինը խաչ են հանել, ինչպէս Առաքեալն է ասում353՝ իրենց բոլո¯ր մարմնական ցանկութիւններով, որ հոգուով առաջնորդուեն ու չկատարեն մարմնի ցանկութիւնները:

Եւ այսպէս, ամօթանք^Ծ-3535. «Ամօթ»-ը «մահ» է նշանակում. հետեւաբար՝ սատանայի իշխանութեան տակ եղողին մահ է սպառնում: պէտք է տալ նրանց՝ որոնց վրայ սատանան իշխանութեան է ձեռք բերել, որպէսզի փրկուե՛ն նրանից որսացուածները՝ ու ապրեն Արարչի շնորհներով:

Եւ առաքինի դարձացածները արդարութեան, սրբութեան ու ճշմարտութեան համար հաւատարիմ պատերազմ մղելով՝ պէտք է համակուեն Քրիստոսի անարատ, մաքուր, անբիծ ու կատարեալ սիրով, ու համբերութիւն ցուցաբերեն վտանկների³⁵⁵355. Վատ անկումների: ժամանակ՝ որպէսզի հասնեն խոստացուած բարիքներին, որոնք Քրիստոսի մօտ են:

 

Իսկ ովքեր չեն ընկալում արդարութեան կարգերի եւ կրօնի օրնէնքները՝ նրանց սրտերը խաւարում են անմտութեամբ, եւ բանսարկուի դրդումով մատնւում են անառակ ցանկութիւնների, ամբարշտութեան, հպարտութեան եւ ամէն տեսակի անօրէնութիւնների ձեռքը՝ որոնց համար էլ Աստուած նրանց կը մատնի անմահ մահուան տանջանքներին:

Սակայն Արարչի խնամքները անդարմանելի չեն թողնում արարածներին: Նա Իր մեծ մարդասիրութեան հանգամանքով՝ քարոզում է դարձն ու ապաշխարութիւնը, որ քաւեն իրենց բոլոր մեղքերը: Որպէսզի դարձի գալով՝ մարդիկ արտասուքներով վերստին լուանան իրենց աւազանը³⁵⁶356. Մարմինը, միտքն ու հոգին: արտասուքով խառնուած հաւատարիմ ու անսուտ խոստովանութեամբ, եւ ապաշխարութեամբ:

 

Որպէսզի Տէրը գթալով ողորմի՝ եւ նրանց տայ որդէգրութեան շնորհները: Այնուհետեւ հնազանդելով Արարչի բարի կամքին՝ ապաշխարողը պէտք է կատարի բոլոր արդարութիւնները, եւ արմատահան անի իր չար սովորութիւնները՝ բոլոր աղտոտ ցանկութիւններով հանդերձ:

Եւ ազատուելով գեհենի դառն պարտքերից՝ նաեւ ժառանգորդ դառնայ բարերար Սուրբ Երրորդութեան կենդանի խնամքներին: Որովհետեւ առաքինութեամբ ու սուրբ վարքերով յորդորուածները ժառանգելու են Տիրոջ արքայութիւնը:

Քանզի բանսարկուի մեքենայութիւններով յաւելուած սուտ կարծիքներ են մտել նախաստեղծ մարդու՝ այր եւ կնոջ մտքի մէջ, եւ նրանք հեշտութեան հրապուրանքներով են քարշ եկել ու խաբուել են սուտ կարծիքներով՝ թէ աստուածներ են լինելու, եւ չպահելով Արարչի տուած պատուէրը՝ արտաքսուել են դրախտի փափկութիւնից, ու ժառանգել են ձեռք բերովի³⁵⁷357. «Ստացեալ» բառի մեր թարգմանութիւնն է: մահը:

Քանզի նախօրոք նրանց պատուիրուել է գործել ու դրախտը պահել, պահքի ժուժկալութեամբ ուտել դրախտի պտուղներից ոմանք՝ իսկ ոմանք ո՛չ: Նոյնպէս եւ այժմ մեզ քարոզւում է պահքը՝ որոշ օրեր պահելու, եւ որոշ օրեր ո՛չ, ինչպէս օրինադրուել է Աստծուն մերձաւոր մարգարէներից, Առաքեալներից ու սուրբ հայրերից:

Քանզի ով որ պահում է իմանալի³⁵⁸358. Երկնային: դրախտի սրբութիւնն ու բոլոր արդարութիւնները՝ անմեղ է մնում արդարութեան եւ առաքինութեան տնկիների դրախտում այստեղ, վայելելով կեանքն Արարողի շնորհները՝ որ յետոյ փոխադրուի անճառելիների մօտ:

 

Այսպէս, ո՛չ իմանալի ասելով նկատի ունեմ այն դրախտը՝ որ տեսանելի է եղել առաջին մարդուն, թէպէտ եւ մեզանից ծածկուել է հրեղէն սուրով՝ ըստ Աստուծոյ խորին իմաստութեան:

Որովհետեւ երկդիմի է «իմանալ»-ը. մի տեղ ընկալւում է շօշափելի ու տեսանելի՝ մի տեղ էլ իմանալի³⁵⁹359. Ըմբռնելի՝ այսինքն մեզ համար վերացական: , որ վերաբերւում է առաքինութիւններին³⁶⁰360. Ո՛չ նիւթական: : ^Ծ-3636. Մաշտոց հասկացնում է՝ թէ կայ երկու դրախտ. մէկը երկրի վրայ՝ նիւթեղէն, շօշափելի ու տեսանելի, որից Ադամ դուրս է դրուել, եւ որից մենք հրեղէն-հոգեւոր սուրով ենք բաժանուել. իսկ միւսը սրբութեան եւ արդարութիւնների դրախտն է՝ որ լուսապսակային է, երկնային է, ո՛չ տեսանելի կամ շօշափելի, բայց՝ իմանալի է, զգալ կարելի է՝ եթէ ապրենք մաքուր եւ Աստուծոյ տուած օրէնքներով: «Հրեղէն սուր»-ը նիւթեղէն սուր կամ մի պատնեշ չի. Երկրագնդի վրայ չկայ մի տեղ՝ ուր մարդը ոտք դրած կամ հետազօտած չլինի, բայց այդպիսի դրախտի չի հանդիպել: Սակայն «Հրեղէն»-ը բարձրագոյն հոգեւորն է եւ հոգեւոր կեանքն է, որի բացակայութեան պատճառով չենք հասնում այդ դրախտային կեանքին: Սա իսկապէս շօշափելի է իսկական հոգեւոր մարդկանց համար:

 

Քանզի պահքը մարդուն դաստիարակում է՝ ինչպէս որ դաստիարակը անչափահասին է հրահանգում հեռանալ վնասակարներից եւ օգտակարը վերցնել, եւ անժուժկալութեամբ՝ երբեւիցէ չզբաղուե՛լ անօգուտներով:

Այս առումով էլ մեզ սահմանուել է պահքը՝ խափանիչը անժուժկալութեան բոլոր վնասների, որոնք մեզ հակամիտում³⁶¹361. Հակուելով միտում է: են հոգեւոր ու մարմնաւոր մեղքերի:

 

Պահքը սահմանուել է՝ որ սրբութիւն³⁶²362. Մաքրութիւն: կատարենք Աստուծոյ ահով, ու հասնենք անքննելի անդորրութեան՝ որը կայ եւ մնում է պահք պահողների մէջ:

Եւ երբէք չլինե՛նք որովայնամոլների պէս, որոնք ուտել ըմպելու նստելով՝ իրենց արեան լուսապսակով՝^Ծ-3737. Արեան շրջանառութեան ելեկտրա-մագնիսական դաշտով: են խաղում, եւ իսկոյն սատակ են լինում Տիրոջ բարկութիւնից:

Որովհետեւ չպահելով Աստուծոյ պատուիրանները՝ ենթարկւում են իրենք իրենց խորհուրդներին, եւ որկորստութեամբ³⁶⁴364. Միշտ ծայրից-ծայր կուշտ լինելով: ՝ անարգում են պահեցողութեան հրամանը, եւ չեն մնում Տիրոջ ուխտում՝ որովհետեւ չեն հաւատում խոստացեալ պարգեւներին, եւ բարկացնում են Աստծուն՝ որն էլ հարուածներ հասցնելով նրանց սատակ է անում:

 

Իսկ ովքեր³⁶³363. Ա. Կոր. Ժ 7, 8: ամփոփւում են պահքի պնդութեամբ, ցուցաբերում են համբերութեան ու ժուժկալութեան փոյթ, պահում են Տիրոջ հրամանը, կատարում են օրինադրուած սրբութեան պահքը, եւ ժուժկալ են մնում բոլոր բարեձեւ կարգերում՝ նրանք ընկալում են Քրիստոսեան հանգիստը:

Որովհետեւ պահքը մեզ համար բժիշկ է: Քանզի ով որ անժուժկալութեամբ³⁶⁵365. Անզսպութեամբ: իր հոգում եւ մարմնում մթերած է լինում բազմատեսակ մեղքերի վնասները, եւ իրար վրայ շեղջակուտած է լինում նեխած այլանդակ խորհուրդներ ու անմաքուր գործեր՝ նա պահեցողութեամբ ժուժկալութեան անցնելով սրբւում է մեղքերի մթերումներից, ու նորոգուելով՝ դառնում է սրբութեան բնակարան:

Որովհետեւ պահքին մերձեցող ժուժկալին շնորհւում է առողջութեան դեղ, եւ նա իր հոգու սիրոյ ջերմութեամբ հալեցնում է աղտեղութեան մթերքները՝ ու դրանք վերածում է առաքինութիւնների: Եւ անուշահոտ վարքերով ցամաքում են ժահահոտութիւնները՝ եւ վերանում:

Եւ պահքը առողջութիւն է տալիս հիւանդներին՝ որոնք մեղքերով ապականուած են լինում: Եւ առողջանալուց յետոյ երեւելի է դառնում անձի սրբութիւնն ու անարատ վարքը՝ սրբութեամբ առաջնորդուելու հետեւանքով:

Եւ այն ինչ որ վիրաւորել էր նա իր աղտոտ ցանկութեամբ եւ անխտիր անառակութեամբ՝ վերականգնում է իր սրբութեամբ ու անարատ ամբծութեամբ:

Եւ պահքով՝ նա միշտ դատում է որովայնամոլութիւնը, արմատահան է անում իր չար սովորութիւնները՝ որպէսզի Քրիստոսի շնորհներով կարողանայ դատապարտել մեղքերն ու մեղքերի իշխանին, եւ Տիրոջ փրկական խորհուրդով ստանայ կատարեալ առողջութիւն՝ վնասների դէմ ամրանալով ստոյգ խոստովանութեամբ, ապաշխարութեամբ, պահքով ու աղօթքներով:

Եւ այսպէս նա առնում է յաղթութեան³⁶⁶366. Առողջութեան: պսակը՝ որն յօրինուել է պահք պահողների համար, Աստուծոյ գովասանքով ու պարծանքներով:

 

Քանզի բազմարուեստ են պահքի կարգերը, եւ բազում շահեր են տալիս այն անձանց՝ որոնք սիրում են այն ու պահում միշտ:

Պահքը կատարեալ հաւատքի ճշմարտութեան ազդեցութիւնն^Ծ-3838. Պահքը հաւատացեալի հզօրացման եզրափակիչ փուլն է, որի աւարտին միայն նա զգում է հաւատքի ազդեցութիւնները, օգուտները: է՝ Աստծուց ակնկալուած, երբ մարդու յոյս-իմացականութիւնը Տիրոջ սիրոյ անարատ, ամբիծ³⁶⁷367. Երկնածին: եւ սուրբ երախտիքներով նրան տանում է առողջութեան, այն սիրով՝ որն Աստուածային է:

Եւ դրա միջոցով՝ պահքը դադարեցնում է մտքի այլանդակութիւնը, զգայութիւնների շուայտութիւնը³⁶⁸368. Զգայարանների գրգիռը, ընդ որում՝ սեռական ցանկասիրութիւնը: ՝ աչքերի տեսածից, ականջների լսածից, լեզուի խօսածից, եւ ձեռքերի գործածից: Եւ անձն իր սիրտը ուղղելով ու ճաշակելիքները պարկեշտացնելով՝ ամբողջութեամբ պնդանում է սուրբ պահքով, իր զգայութիւնների կամեցած ցանկութիւնները արմատախիլ է անում, եւ մոռացուած բարիքների ցանկութիւնն է արթնացնում՝ Աստուածսիրութեան նոր շողերով:

Եւ չարից հրաժարումը լուծարում է մեղքերը պոռնկութեան, որովայնամոլութեան, ամբարտաւանութեան, նախանձի, բարկութեան, ագահութեան, գողութեան, սուտի, երդուելու, չարախօսութեան, զրկելու, նենգութեան, ցասման, թշնամանքի, ոխակալութեան, ծուլութեան, ծիծաղելու^Ծ-3939. «Ծիծաղի»՝բառացի նշանակում է «ծիծ ուտի» - «մանկամիտ լինի»: , խեղկատակութեան, յարբեցողութեան՝ եւ բամբասանքի մեղքերը:

Այս մահաբեր լուծոյթները պէտք է դո՛ւրս փսխել ուղիղ խոստովանութեամբ՝ եւ առնել կեանքի՛ դեղը. եւ հոգեւոր սիրով առողջանալով՝ պէտք է առաքինութեան ասպարէզ առաջնորդուել, դէպի ուղղութեան վարքեր՝ ընդդէմ վնասակարների: Եւ միամտութեամբ հնազանդելով Աստուծոյ բարերար կամքին՝ պէտք է փակել չարի կամքից բխող բոլոր յորդորները, եւ ընդմիշտ արգելել մտքերի եւ զգայութիւնների չար ու դառն շարժումները: Սա ամբողջացումն ու աւարտն է պահեցողութեան՝ որն հասցնում է կենաց դռներին:

Պահեցողութեան մէջ արմատացածները իրենց ժուժկալութեամբ, համբերատարութեամբ եւ զգուշութեամբ զգաստ մնալով՝ նաեւ պէտք է գութով ու ողորմութեամբ յորդորուեն հեռաւոր թէ մերձաւոր կարօտեալների հանդէպ, մեռեալների յարութեան ու ատեանի ընդհանրական փառաւորութեան ու պարծանքին համար:

Մարմնի մէջ ծածկուած հիւանդութիւնները արտաքսում է պահքը՝ ինչպէս դեղը մաղձին, որն ընդունելով՝ մարմինը դուրս է փսխում մաղձը, եւ առողջութիւն է տալիս անձին: Նոյնն է պահքը՝ մեղքերի համար: Քանզի նուազեցնելով կերակուրները՝ մարմինը հանդարտւում եւ սրբւում է³⁶⁹369. Մաքրւում է: : Որովհետեւ մարմնի պահանջներով ընթանալով՝ մարդն իր կորուստն է ապահովում, իսկ հոգո՛ւ պահանջներով ընթանալով՝ նա հասնում է Տիրոջ յաւիտենական կեանքին:

Պահքը զօրացուցիչն է հոգեւոր վարքերի՝ եւ խափանիչն է մարմնական ու նիւթական ձգտումների. որովհետեւ մէկի զօրանալը՝ միւսի տկարացումն է: Ինչպէս որ գիշակեր թռչունները անխնայ ուտելով թուլանում են թռնելու համար՝ ու դիւրաւ են բռնւում որսորդներից ու մահանում են, իսկ սակաւակերները արագաթռիչ են լինում ու անըմբռնելի՝ որոգայթ դրած որսորդների համար: Նոյն օրինակով էլ պէտք է հասկանալ տարբերութիւնը որկրամոլների՝ եւ սուրբ պահքով մաքրուած պարկեշտների:

Եղիայ մարգարէն մեզ յորդորել է պահքի դիմել պնդանալու համար: Նա պահք է պահել քառասուն օր ու գիշեր՝ ու իր մէջից վերացրել է մարդկային կարիքների բոլոր ձգտումները, եւ արժանացել է Աստուծոյ երեւալուն՝ ու հրեղէն կառքով երկինք բարձրանալու³⁶⁹369. Մաքրւում է: :

Սոյնպէս եւ Մովսէս՝ քառասուն օր ու քառասուն գիշեր է պահք պահել, ո՛չ թէ մի անգամ՝ այլ երրորդ անգամ, որպէսզի լուծէր իր կարիքները, եւ վերացնէր Աստուծոյ բարկութիւնը իր ժողովրդի վրայից՝ որովհետեւ ուտել-ըմբելով խաղերի մէջ էին ընկնել, ու պաշտելով որթի գլուխը^Ծ-4040. «Որթի գլուխը» ֆալլոսն է, առնանդամը, եւ ոչ թէ «հորթի գլուխը»: ՝ սատակ³⁷²372. Բաժան-բաժան: էին եղել: Նա իր պահեցողութեան որպէս արդիւնք՝ կարողացել է արգելակել նրանց բաժանումը, եւ Աստուծոյ կամքով Իսրայէլի օրէնսդիրն³⁷⁰370. Գ. Թագ. ԺԹ, Դ. Թագ. Բ 11: է դարձել:

 

Սոյնպէս Յովհաննէսի ամբողջ կեանքը պահքով է բացայայտւում, որովհետեւ նա չի կերել ու ըմպել երկրային բերքից կազմուած կերակուրներ՝ այլ իր պէտքերը բաւարարել է անապատի մորեխով ու վայրի մեղրով: Եւ սրբուելով պահքով՝ նա դարձել է կարապետն ու տեսնողը անճառների³⁷³373. Աննկարագրելիների: , ըստ Աւետարանի:

 

Այսպէս էլ Տէրը մկրտութիւնից յետոյ պահքով պնդանալով՝ Իր Աստուածախառն մարմնով պատերազմ է մղել թշնամուն դէմ:

Այդպիսով մարդկանց ուսուցանել է պահքով սպառազինուել մարտնչելու համար թշնամու դէմ, եւ պահքով ու բովանդակ առաքինութիւններով առաջնորդուել՝ առնելու համար յաղթութեան շնորհներն ու յաղթելու փորձողին:

Մեր Տէրը՝ որ հոգու թեւերով բարձրացել է Աստուծոյ մտաւոր մեծութեան բարձունքներին, այդպիսով մեզ ցոյց է տուել՝ թէ նման մարտը պահքով կարելի է մղել:

Որպէսզի մեղքերի բեռներ հանդիսացող որկորստութիւնն ու բոլոր զբօսանքները բա՛ց թողնենք՝ եւ արժանի լինենք հոգու թեւերով բարձրանալու եւ տեսնելու փառքի Տիրոջը, եւ լսելու. “Եկէ՛ք Իմ Հօր օրհնածներ՝ ու ժառանգեցէ՛ք Իմ արքայութիւնը:

Քանզի բոլոր սուրբերի համար էլ պա՛հքն է եղել առիթ սրբուելու՝ եւ երկրից համբառնալով մերձենալու հոգեղէններին:

Որովհետեւ սրբութիւն են ընկալել պահքի միջոցով՝ ինչպէս մետաղը հրով. եւ ապա կիզող հուրը ընտանի³⁷⁴374. Սովորական: է դարձել նրանց համար՝ ինչպէս հնոցի մէջ դրուած երեք մանուկներին, որոնք պահքո՛վ են սրբացել: Որովհետեւ հուրը այրում է այրելին՝ իսկ պահքով սրբացեալին առաւել եւս է լուսաւորում ու պայծառացնում իր լոյսով: Իսկ երբ անարժաններն են մերձենում հուրին՝ այրւում են ինչպէս խռիւ³⁷⁵375. Չոր ճիւղ: , որովհետեւ սրբութիւն չեն ընկալել պահեցողութեամբ:

Թէ որ պահք պահելով արդարները վերածւում են հոգեղէների եւ հրեղէնների՝ ապա ի՞նչ օգուտներ է բերում պահքը մեղաւորներին, որոնք բազմատեսակ ցանկութիւնների ետեւից են ընկել: Քանզի պահքով սրբուած մարդն ազատւում է մեղքերից առաջացած իր ներքին ու արտաքին բծերից՝ ինչպէս ոսկին ու արծաթը հրով մաքրուելով պարզւում են իրենց աղտերից, եւ այդպիսով դառնում են պատուական անօթ՝ պիտանի իրենց տիրոջը: Կամ ինչպէս երկաթը՝ որ մշակողների կողմից ներդրւում է կարծր, եւ մաքրող հրից անցնելով ձեւափոխւում է մարդկանց պիտանի իրի:

Արդարեւ, սուրբ Առաքեալներն ու մարգարէներն էլ նախ եւ առաջ սրբուել են պահքով ու բոլոր սուրբ կարգերով՝ եւ ապա միայն ամբողջովին սրբութեամբ քարոզել են հաւատքն ու ուղիղ վարքերը:

Ովքեր իրենց տրուած շնորհներն ընկալելով հաւատում են Քրիստոսին՝ սրբւում են ու լինում Աստուածութեա՛ն օթեւան: Քանզի սուրբերը հրեղէն աղբիւրներ են դառնում՝ եւ Սուրբ Հոգու հրով են արբեցնում այն բոլորին, ովքեր պահքի սրբութեամբ են ընթանում դէպի իմաստութեան այն հանգրուանը՝ որին հրաւիրել է Քրիստոս:

Պահքը այն աղն է՝ որն անուշացնում է մեղքերի աղտեղութիւնից նեխած հոգին ու մարմինը. անուշացնում է Սուրբ Հոգուց եկող անուշ անարատութեամբ՝ ինչպէս երկրից ելնող աղն է անուշացնում այլ բաներ:

Պահքը մարդկանց յորդորելով ապաշխարութեան՝ նրանց բերում է ուղղութեան: Եւ խոստովանութեան կարգով պահք պահողները՝ լուծարում են իրենց մեղքերը:

Քանզի անասուն են համարւում նրանք՝ ովքեր կարիք չեն զգում Տիրոջ մօտենալ պահքի սրբութեամբ:

Եւ իմաստուն են համարւում նրանք՝ ովքեր առհաւատչեայ յոյս-իմացականութեամբ^Ծ-4141. Որոնք հաւատքով մաքրել են իրենց անձի լուսապսակ-աուրան՝ մտքով, հոգուով ու մարմնով հանդերձ: են ընկալում կենաց պահքը:

Եւ յիմար են համարւում նրանք՝ ովքեր մասնատուելով հանդերձ կապուած են մնում իրենց յուսահատութեան:

Այս երկուսին էլ պիտանի է պահքը:

Որովհետեւ ով որ կատարեալ է լինում Աստուածգիտութեամբ՝ պահքը անուշացնում է նրա սրբութեան ճաշակը, ըստ Տիրոջ հաճութեան. իսկ տխմարին՝ պահքը մղում է դէպի ճշմարտութեան հաւատքի գիտութիւնը:

Եւ ովքեր կենդանի են լինում սրբութեամբ՝ պահքը նրանց ամրացուած է պահում անարատութեան: Իսկ ովքեր թաղուած են լինում մեղքերի մէջ՝ պահքը նրանց կենդանացնում է, նրանց մէջ արդարութիւն^Ծ-4242. Նրանց կը խառնի «արդարութիւնը»՝այսինքն «մաքուր սնունդներն ու Աստուածային օրէնքը»: շաղախելով ամենայն զօրութեամբ:

Ինչպէս որ կերակուրները աղով են համեմւում, եւ մարդկանց պիտանի դառնալու համար հրով են անուշանում՝ այդպէս էլ կատարեալ պահքով մարդու մտքի ու մարմնի կամքն է համեմւում Սուրբ Հոգու շնորհներով, եւ նա նուիրւում է Աստուծոյ Տէրութիւնը մեծացնելու՝ եւ խաղաղութիւն բերելու:

Քանզի Սուրբ Հոգին թշնամանում է անժամանակ ու անտեղի սնուցումից, ստահակ յանդգնութիւնից եւ արբշիռ զբօսանքներից նրանց՝ ովքեր տրւում են շռայլութեան կամքին:

Ինչպէս որ Եւայի ու Ադամի անժուժկալութիւնը անէծք ու մահ է բերել նրանց՝ նոյնպէս էլ նրանցից ծնուածներին, որոնք տարուած են լինում ո՛չ բարի անժուժկալութեամբ՝ ու տապալւում են որովայնամոլութիւնից:

Իսկ Փրկիչի պահեցողութիւնն ու ժուժկալութիւնը վերացրել է թշնամութիւնը մէջտեղից, եւ Նա Իր խաչի եւ չարչարանքների միջոցով հաշտեցրել է Աստծուն այն մարդկանց հետ՝ որոնք հաւատացել են Իր կենսաբեր քարոզութեան, որով Նա մարդկանց հրաւիրել է վերստին նորոգելու իրենց կեանքը՝ ու ապրելու:

Պահքը հզօր պարիսպ է եւ ամուր դուռ՝ որը մեզ պահպանում է խորամանկ թշնամու վնասակար մտքերից: Որպէսզի չլինենք անժուժկալ՝ ինչպէս Հեղիի^Ծ-4343. «Հեղ»-ից է առաջացել անգլ. «hell - դժոխք»-ը: որդիները³⁷⁶376. Ա. Թագ. Դ 4։, որոնք Աստուծոյ բարկութիւնն են շարժել իրենց վրայ, եւ իրենց հօր ու Աստուծոյ ժողովրդի վրայ: Այլ լինենք ժուժկալ ինչպէս Սամուէլը377՝ որ պահքով է սնուել իր մանկութիւնից սկսեալ, ու դարձել է մարգարէների գլխաւորը:

Պահքը շիջանում է ցանկութեան բորբոքուած հուրը այնպէս՝ ինչպէս հուրն է հանգում նիւթի պակասելով: Նոյնպէս էլ ցանկութեան բոցի պակասելով՝ հանգում են որովայնամոլութիւնն ու արբեցողութիւնը, եւ պահքով պնդացողի մէջ նրանց փոխարէն բորբոքւում է սրբութեան ու արդարութեան հուրը:

Պահքը ցամաքեցնում է պղծութեան գիջութիւնը. եւ ինչպէս նեխած երկիրն է չորանում երաշտից՝ այդպէս էլ գարշացած անձն իր գիջական զազիր ախտից է սրբւում պահքով, եւ անուշահոտ է դառնում:

Պահքն արգելակում է ցանկութեան եռանդը մանուկների³⁷⁸378. «Մանուկ»-ը մինչեւ 16 տարեկան պատանին է, որի մէջ եռում է սեռական գործունէութեան ցանկութիւնը: ՝ որոնք թշնամուց տոչորւում են, որ գործեն իրենց մէջ շարժուող հրով:

 

Պահքը դադարեցնում է լկտիութիւնը՝ որն առաջանում է շատակերութիւնից ու յարբեցողութիւնից: Որովհետեւ մարմինը սրբելով՝ նրա մէջ վերստին սրբութիւն է հաստատում:

Պահքը խափանում է յոյզերը³⁷⁹379. «Յոյզ»-ը մտքի կամ մարմնի արտաթորանքն է, որն առաջանում է մտքից մի բան անցկացնելու կամ սրտով մի բան զգալու հետեւանքով: մտքի ու մարմնի՝ որոնք պղտորւում են ողնուղեղի հոսելու ցանկութիւնից: Եւ յստակեցնելով միտքն ու մարմինը՝ նրանց արբեցնում է երկրի իմանալի եւ հոգէկիր զօրութիւններով:
Պահքը ախտերի ծովածուփ ալիքներն ու նրանց բոլոր վնասները խաղաղեցնող նաւահանգիստ է: Եւ առաջնորդում է կենաց նաւահանգիստ՝ որպէսզի չվնասուեն որկորստութիւնից ու արբեցողութիւնից, եւ մեղքերի ծովում ալէկոծուելով չգնան մահուան:

Պահք մտնողը խաղաղութիւն է բերում ամբոխներին՝ եւ հանգստացնում է նրանց սպասաւորին³⁸⁰380. Հոգեւոր հայրեր, իշխանաւորներ: . եւ բոլորին առաջնորդում է զգաստութեան՝ որ խորհեն վերին զօրութիւնների մասին, որոնք Քրիստոսինն են:

Պահքը սանձ է ստահակների համար՝ որոնք անարգելակ են անիրաւութեանց մէջ: Քանզի ձիու բերանին դրուող սանձի նման՝ պահքը նուաճում է անձի ամբողջ մարմինը, եւ ենթարկում է Երասանակալի կամքին՝ հոգեւոր պատերազմը մղելու համար:

Իսկ նրանք որոնց միտքը վառ է արդար ու սուրբ խորհուրդներով, եւ զգայարաններն էլ կարգաւորուել են պատուիրանապահութեամբ, բայց չեն պնդացել պահեցողութեամբ՝ մարտի մտնլով դիւրաւ են բռնուելու:

Բանն Իր խրատներով առաւել եւս է զգուշացնում մսից ու գինուց: Որովհետեւ գինին յիմարացնում է զգայութիւններն ու միտքը, եռացնում է ցանկութիւնները, անառակութեան է մղում մանաւանդ մանուկներին՝ որոնց մարմնից գիջութեան հոսք է առաջացնում:

Գինին՝ թմրութիւնն է սրտի, պապանձումն է բերանի, խաւարումն է աչքերի, խլութիւնն է ականջների, լուծարումն է ձեռքերի, գայթակղութիւնն է ոտքերի, ցնորումն է խորհուրդների, ծանրութիւնն է քնի՝ եւ թշնամին է արդարութեան:

Գինին մերժում է երկիւղն հաւատքի, վերացնում է պատկառանքը, քամուն է տալիս պատուիրանների յիշատակը, զանց է անում Տիրոջ սուրբ սիրոյ խնամքները, զարտուղի է հանում ուղիղ հաւատքից, մոռացութեան է մատնում ահեղ դատաստանը՝ եւ թոյլ չի տալիս մտածել մահուան ու անվախճան տանջանքների մասին:

Սրանք ասելով՝ չենք արգելում որ սակաւապէտութիւնը³⁸¹381. Մի փոքր չափի դէպքում՝ պիտանիութիւնը: գինիի, ըստ Առաքեալի խրատին, որ օգտագործուի ստամոքսի ու կրկնուող հիւանդութիւնների ժամանակ՝ տկարների եւ ծերերի համար:
Իսկ ովքեր առողջ են ու տարիքով շատ փոքր՝ թող զգուշանան մսից ու գինուց, որպէսզի դիւրութեամբ չբռնուեն մարդկանց մշտական թշնամուց՝ նրանից որսացուելով նրա կամքը կատարելու համար:

Թէ որ գինին ու հարբեցութիւնը ապականում են հասուն ու իմաստո՛ւն այրերին՝ ապա ի՞նչ կարող ենք ասել մարմնով ու մտքով անկատարների³⁸²382. Անչափահասներին: պարագային: Քանզի ինչպէս հրով՝ գինին մարդուն տոչորում է եւ վառում ցանկութեա՛ն բոցով: Երբ հուրը միայն մարմինն է այրում՝ իսկ միսն ու գինին հոգին, ցանկութիւն առաջացնելով:
Թէ որ հուրը առանց նիւթի շիջանում է՝ ապա ցանկութիւնն էլ պահքով:

Եթէ մարդն իր մանկութեան անարգելօրէն ուտի, ըմպի եւ զբօսնի՝ ապա չի ձգտիր սրբութիւններով ողջախոհանալու. այլ իր որովայնամոլութեամբ ցանկութիւնը եռացնելով՝ թափելու է իր լիցքերը, իր ստացածները³⁸⁴384. Էներգիան: այրելու է ախտաւոր սիրոյ վրայ, եւ իր ու իր հաղորդակիցների սրտմտութեան^Ծ-4444. «Սրտմտութիւն»-ը՝ինչպէս ժողովուրդն է ասում, «կերպասը մտաւ»՝ այսինքն կարճացաւ, այդպէս էլ սիրտը «կը մտնի»՝ սրտի կեանքը կը կարճանայ: դատաստանն է պատրաստելու: Քանզի «Նրանց որդը չի վախճանուելու՝ ասում է մարգարէն³⁸¹381. Մի փոքր չափի դէպքում՝ պիտանիութիւնը: , ոչ էլ հուրն է շիջանելու՝ եւ ԼԻՆԵԼՈՒ ԵՆ ԲՈԼՈ¯Ր ՄՍԵՂԵՆՆԵՐԻ ԿԵՐՊԱՐԱՆՔՆԵՐՈՎ»:
Այսքան պատիժներ ունեն որովայնամոլներն ու արբեցողները, որոնք լինելով ու մնալով այդպիսին՝ իրենց անձերը են ապականում զանազան գարշութիւնների ախտերով:

Ճշմարիտ պահքը ի սպառ հեռացնում է ցանկութիւնները հոգիներից ու մարմններից՝ որպէսզի հետեւեն բոլոր արդարութիւններին, եւ ժուժկալ լինեն նրանք՝ որոնք զինուորագրուել են հոգեւոր ու մարմնաւոր մեղքերի լուծման գործին, այլեւ ջանան լինել ու մնալ բարեպաշտ՝ Քրիստոս Յիսուսի իմաստութեամբ, մեր Տիրոջ՝ որինն է փառքը յաւիտեանս. ամէն: