Ճառ ԺԹ.^Ծ-9898. Ճառ ԺԹ - ժամանակ՝երկնային կեանքի: Յորդորանք Ապաշխարութեան՝ Խոստովանելով

Մեծ են Տիրոջ հրամանների հետեւանքները՝ եւ անսահման են բարերար Աստուծոյ շնորհները:

Որովհետեւ որոնց որ նախկինում ճանաչել է՝ նրանց էլ հրաւիրել է անվախճանների կենաց յոյս-իմացականութեան, եւ նրանց արդարացրել ու փառաւորել է⁶⁷⁷677. Պատժուած լինի քարկոծուելով։:

Որովհետեւ նրանք հաւատքով ու երկիւղով են պահել Տիրոջ պատուիրանները. հնազանդել են Նրա ամենախնամ սուրբ սիրուն, ընկալել են Կենաց Բանը, եւ պտղաբերելով՝ առաքինութեան վաստակներով են աճեցրել պտուղները, ինչի համար էլ նրանց վարձքը կայ ու մնալու է հանդերձեալ կեանքում:

Իսկ ծոյլերն եւ անհնազանդները՝ ովքեր արհամարհել են Բանը ճշմարտութեան, խափանել են արդարութեան պտուղները, ընկալել են թշնամու չարիքից չարիք տանող սերմերը, եւ մոլորուելով ուղիղ ճանապարհից՝ դարձել են Աստուծոյ ճշմարտութեան աւանդներն ու խնամակալ սէրը շեղողներ^Ծ-9999. «Եւ եղեն մեղաւորք ճշմարտութեան աւանդից» .- Այստեղ «մեղաւորք»-ն ունի «շեղուածներ» իմաստը, ինչը «մեղք» բառի հիմքն է, որ տիեզերական Աստուածային օրէնքներից շեղուելու պարագան է: Քանզի բառի արմատ «մեղ»-ը «mail» ձեւով հանդիպում է անգլերէնում, որի բուն բովանդակութիւնն է այլ «կենտրոնից մի ուղղութեամբ շեղել – ուղարկել»-ը, նոյնպէս ռուսերէնում «միլի մօյ»-ը՝ իբր «սիրելիս», «քնքուշս» եւայլն, որն իրականութեան մէջ սրանցից բոլորովին տարբեր իմաստ ունի, եւ այն պարագան է՝ երբ խնդրոյ առարկայ անձը մարդկային ընդհանրական ստանդարտից տարբերւում է, շեղւում է, թերեւս իր շարժումներով, դիմագծերով, խօսքով եւայլն: Սոյն բառը պահպանուել է արաբերէնում՝ իր ճշգրիտ իմաստով, «մէյլ»= «շեղում»: Հետեւաբար «եւ եղեն է, մեղաւորք ճշմարտութեան աւանդից»-ի մեր թարգմանութիւնը արդարացի այլապէս նախադասութիւնը կը լինի անհեթեթութիւն: , եւ իրենց կատրածների համար՝ վերջնակէտում^Ծ-100100. «Որոց կատարածն»-ը ըստ հարմարութեան՝ թարգմանել ենք «նրանցից ովքեր հասել են վերջնակէտին», որովհետեւ «կատարած» բառի «կատ» հիմքը համապատասխանում է անգլ. «cut»-«կտրել»-«կտրուած» բառին, երբ «կատար»-ն ու «կատարելութիւն»-ը վերջին սահմանն է, որից այն կողմ նոր իրավիճակ է եւ նոր սկիզբ, հետեւաբար եթէ հարցը կեանքի կատարին է վերաբերւում՝ ապա դրա աւարտն է երկրի շրջանակներից ներս: գցուելու են կորստեան վիհերի մէջ:

Սակայն բարերար Աստուծոյ բարերար խնամքները անտես չեն թողնում նրանց՝ ովքեր վերադառնում են Իրեն: Նրանց առաջ բացում է Իր շնորհների ողորմութեան դռները, եւ Իր երախտաւոր սուրբ սիրով՝ գթութեամբ է ընդունում նրանց, եւ Իր գթութիւններին ապաւինողների լուսապսակն է կարգաւորում:

Եւ ճշմարիտ խոստովանութեան պարագայում՝ երբ անձն իր խոնարհուած ու բեկուած սրտով զղջման սուգ է պահում, Փրկիչը նրան գթում ու ողորմում է՝ նոյնիսկ այցելում է նրան:

Որովհետեւ նա դուրս է փսխել իր մէջ ծածկուած դառնութեան մաղձը, եւ ապացուցել է՝ թէ ատել ու անարգել է մեղքերը, եւ սիրել է⁶⁷⁸678. Սաղմ․ ՃԺԹ 113 (ՃԺԸ 113 – Անթ․)։ առողջութեան, սրբութեան եւ արդարութեան օրէնքները Տիրոջ. ուստի եւ ստունկանութեան⁶⁸¹681. Քանակոծութեան։ ցաւերի դիմաց՝ նա Մարդասէր Բժշկից ընդունել է առողջութեան դեղերը, արդարութեան վարքերը՝ որոնք մեղքերի եւ դժնդակ ցաւերի դէմ զօրութիւն^Ծ-101101. Մեր ձեռքի գրաբարեան օրինակում տպուած է «զոր ունէր», մինչդեռ վստահ ենք, որ «զօր ունէր» պիտի լինի, «զօրութիւն ունէր» իմաստով: Որովհետեւ նախադասութեան սկիզբում արդէն խօսւում է ենթակայի ունեցած ցաւերի մասին՝«ստունկանութեան ցաւուցն» արտայայտութեամբ, եւ սոյն «զոր»-ը քերականականօրէն կապուած է «զարդարութեանն վարս»-ին, այլապէս՝ «արդարութեան վարքերի զօրութիւնն» է: ունեն. եւ որոշել է այլեւս չընկնել այդ վիճակին՝ որովհետեւ դրանից յետոյ անկարող է լինելու գտնել Մարդասէր Բժշկին:
Քանզի Տիրոջ խօսքը կոչ է անում մեղքերով ծանրաբեռնուածներին՝ որ խոստովանութեամբ ապաշխարեն. մեղքերով խաւարեալներին հրաւիրում է արդարութեան լոյսին, մոլորեալներին կոչ է անում ճշմարտութեան գիտութեամբ իմաստնանալու, արդարութեան ճանապարհից վրիպեալներին ուղիղ ճանապարհ մտնելու, եւ մահաբեր վարքեր ունեցողներին հրաւիրում է կեանքը իմաստութեամբ վերստին նորոգուելու՝ եւ խոստովանութեամբ լուծարելու սատանայի բոլոր խարդախութիւնները:

Որովհետեւ Նա կամենում է՝ որ բոլոր մարդիկ ապրեն, ասում է Առաքեալը⁶⁷⁹679. Բ․ Պետր․ Գ 9, Ա․ Տիմ․ Բ 4։, եւ հասնեն ճշմարտութեան գիտութեան՝ Իր ամենագիւտ սիրոյ տեսչութեամբ:

Թէ որ Աստուծոյ եւ Նրա քահանաների առաջ խոստովանութիւնը մեծ վայելչութիւն է՝ ասում է մարգարէն, ապա «Ասացի, եթէ մեղքերս ինքնուրոյնաբար պատմեմ՝ Դու թողութիւն կը տաս իմ կուտակած բոլոր մեղքերիս^Ծ-102102. «Ամբարշտութիւնս մեղաց իմոց» .- «Ամբարշտութիւն»-ը ամբարելու-կուտակելու մոլորութիւնն է: Իսկ «մեղքերի ամբարշտութիւն»-ը՝մեղքերի (հոգեւոր- ֆիզիկական սխալների) խիստ կուտակումն է, որի հետեւանքներից են մարմինի «աղի կուտակումները», որոնց նստուածքների մաքրման մասին է խօսքը: »⁶⁸⁰680. Սաղմ․ ՂԵ 6 (ԼԱ 5 – Անթ․)։:

Քանի որ զղջմամբ ապաշխարութիւնը վէրքերն է բացում՝ եւ ցաւերն է յայտնաբերում, եւ հոգին եռանդացնելով բուժման դեղերն է դնում վրան՝ երբ ցերեկ ու գիշեր մշտական ու անդադար արտասուելով աղօթում են, ու մարմինը պահքից ճնշուելով՝ ողորմելի կերպարանք է ստանում, որպէսզի Աստուած գթալով՝ Իր զօրութիւնը խոնարհեցնի բազմախնամ շնորհներով, եւ մեղքերին թողութիւն տայ:

Քանզի ապաշխարութիւնը ոչ թէ մի՛ բան է կարգաւորում՝ այլ բազում իրողութիւններ, եւ արդարութեան ամբողջ հասակով կանգնեցնում է նոյնիսկ անկեալին ու աւարուածին:

Նախ եւ առաջ պէտք է զղջալ ու խոստովանել յանցանքները, եւ արտասուքների ընդունարան^Ծ-103103. «Արտասուաց ընդունարան առնել զանձն» .- «Ընդունարան» բառի կառուցուածքն է «ընդ-դուն-արան», որտեղ «ընդ»-ը առաջացել է «ունդ»-«սերմ»- ից, որ մարդու պարագայում անհատն է, «դուն»-ը համապատասխանում է անգլ. «down»-«ներքեւ» բառին («դու» երկրորդ դէմքը առաջին հերթին տղամարդու կողակիցն է, նրա անմիջական ենթական), «արան»-ը «անելու տեղ»-ն է: Եւ այս բոլորը միասին հաապատասխանում են «անհատի խոնարհուելու տեղ»-ին, այսինքն «ընդունարան»-ը այն տեղն է, ուր մարդը պարտաւոր է խոնարհուել՝ ինչպէս թագաւորի ընդունարանում: Իսկ «սերմ»-ի խոնարհուելու տեղը հողի ընդերքն է, նաեւ որպէս դարման կամ սնունդ՝ ստամոքսն է: Այս պարագայում «ընդունարան»-ը նաեւ այն տեղն է՝ուր սնւում են: Հետեւաբար ընդունարանում թէ՛ խոնարհւում են, եւ թէ ուտելու են նստում խոնարհուելով: «Արտասուաց ընդունարան առնել զանձն» խօսքը եթէ բառացի թարգմանենք՝ ապա «անձը պիտի խոնարհուի իր արտասուքի սերմերը ուտելու», մի բան՝ որը պատահում է ակամայ, երբ առատօրէն հոսում են արցունքները: դարձնել անձը ապաշխարութեան ժամանակ՝ անդադար աղօթքներով, տքնութեամբ, միշտ պահքով եւ մեծ ապաշաւանքով սգալով ամենօրեայ գործած յանցանքները:

Երկրորդ, պէտք է ատել⁶⁸²682. Նաեւ՝ «կտրել»։ Մայր օրինակում պէտք է լինէր «հատել»։ մեղքերն ու մեղքերի գործակիցներին՝ համապատասխան բոլոր վնասներով հանդերձ. եւ պէտք է կշտամբել այն մտքերն ու զգայութիւնները՝ որոնք դէպի չարն են հակամիտում⁶⁸³683. Հակում ու միտում են։, եւ չեն կրում հոգեւոր օրէնքները՝ որոնք աւանդուել են Արարչից:

Երրորդ, պէտք է սիրել արդարներին ու առաքինիներին, եւ աղօթելով՝ նրանց գործակից դարձնել Աստծուն. եւ ճշմարտութեան կարգերի աւանդներին վայելող բոլոր գործերով՝ պէտք է յորդորիչ լինել բարութեան:

Չորրորդ, պէտք է խորշել յանցաւոր մարդկանցից՝ թէ՛ մտքով ու թէ՛ գործով. եւ ամօթի զգացմունքով ու պատկառանքով՝ պէտք է լաւ համարել արդարների հետ նեղութիւն կրել, քան հանգիստ գտնել անիրաւների մօտ:

Հինգերորդ, պէտք է ահով կրթուել եւ Տիրոջ երկիւղով՝ եւ մտքից չհանել վախճանի օրն ու մեղաւորներին հասանելիք պատիժները. եւ պէտք է զսպել անդամները՝ նրանց կարիքներով ու ցանկութիւններով⁶⁸²682. Նաեւ՝ «կտրել»։ Մայր օրինակում պէտք է լինէր «հատել»։:

Վեցերորդ, պէտք է ցերեկ ու գիշեր հոգալ անձի փրկութեան մասին՝ թէ ինչպէ՞ս կարելի է մեղքերը լուծարել, եւ ազատուել բարկութիւնից՝ որը գալու է չապաշխարողների վրայ:

Եօթներորդ, պէտք չէ մոռանալ եսի բեկանումը՝ եւ պղերգանալ բարեպաշտութեան ճիգերում, վերադառնալով նոյն վնասին՝ որն այլեւս հնարաւոր չի լինի բուժել:

Ութերորդ, առողջանալով, զգաստանալով ու սրբուելով՝ պէտք է զանազանել դրսեցի մարդուն իւրայինից, եւ իմանալ ստոյգ ապաշխարողներին խոստացուած աւետիսների յիշատակները:

Իններորդ, բոլոր հրամայուածները կատարելով ըստ հոգեւոր օրէնքների եւ Քրիստոսի Աւետարանի՝ պէտք է վերստին նորոգումն սպասել Քաւութեան Պատարագի միջոցով:

Տասներորդ, առաւելագոյնի հասցնելով երեւելի թէ աներեւոյթ բոլոր բարեգործութիւնները՝ պէտք է ջնջել հոգուց ու մարմնից մեղքերի սպիները, եւ յաղթահարել ապաշխարութեան պահանջները՝ համարձակօրէն մասնակցելու համար մեղսաքաւիչ կենդանարար խորհրդին, եւ լինելու հաղորդակիցը, մարմնակիցն ու կցորդը անճառելիների: Եւ այնուհետեւ պէտք է խորհել վերինի մասին՝ ուր Քրիստոսն է նստում, եւ Նրա սուրբերը՝ առհաւատչեայ երանութեամբ:

Եւ ստոյգ խոստովանողներն ու ապաշխարողները ազատւում են փրկաւետ մարմնով ու արեամբ Քրիստոսի՝ քանի որ Նա մեր յոյս-իմացականութիւնն է, եւ պատճառը մեր քաւութեան: Եւ Նրանով է ձեռք բերւում ազատութիւնը՝ եւ անցումը արդարների ուրախութեան ժառանգութիւնից ներս, սուրբ սիրոյ երախտիքների միջոցով Քրիստոսի՝ որն արդարացնում է ապաշխարած մեղաւորներին

Որովհետեւ ինչպէս երբ սուրը մասնատում է մարմինը, ու անձը վտանգւում է՝ նա կարօտում է բժիշկի, որ վերացնի վտանգները՝ որոշ դեղերով առողջացնելով նրան, այդպէս էլ մեղաւորը ապաշխարութեան դեղերով բուժում է ցանկութեան հարուածներն ու աղտեղի յիշատակների յետքերը՝ դրանք լուանալով ջերմեռանդ արտասուքներով ու անարատ սրբութեամբ:

Քանզի արտասուքների դռներ են նեղութիւնների վիշտերը՝ որոշ ախտերի⁶⁸⁵685. «Ախտ»-ը անգլ․ «Act»-ն է, որ «գործողութիւն» է նշանակում եւ ո՛չ թէ «մանրէ» կամ «վիրուս»։ Նոյնպէս էլ ֆիզիկական որեւէ ախտ՝ ֆիզիկական գործողութիւն է, ինչպէս «սեռական ախտ»-ը՝ սեռական գործողութիւնը։ «Դրախտ»-ը ո՛չ մի կապ չունի «վիրուս»-ի հետ՝ հակառակ որ «դուռն» է «ախտ»-ի։ ցաւերը, վնասների պատճառած կսկիծները, հոգեկան տագնապները, օգուտներից վրիպումը, թշուառութեան հասցնող պատահարները, բռնակալներից սպասուած վտանգները, յանկարծահաս տնանկութիւնը, սիրելիների կորուստը, զանազան դժնդակութիւնների անտանելի ցաւերը՝ եւ սրանց նմանուող ուրիշ բաներ:

Իսկ հոգին իր ձգտումներով կարող է այդպիսի մի չարութիւնից յափշտակուելով ներգրաւուել անխտիր ցանկութիւնների մէջ՝ ու միտքը վշտացնել ապախտաւոր դժնդակ խորհուրդներով. այդպիսի հոգին չ՛ունենար արդարութեան կայաններ⁶⁸⁶686. Հենարաններ։:

Այսպիսի պարագաներում անհրաժեշտ է արտասուալից պաղատանք ուղղել Փրկչին՝ որ մեզ հեռու պահի այդպիսի վնասներից: Եւ զգայարաններով պէտք է հետեւել դրանց վրէժխնդրութեան՝ ու նրանց կործանել առաքինութեան զէնքերով, զօրավիգ ունենալով մեր կեանքի ապաւէն Յիսուս Քրիստոսին, եւ բարիքների ցանկութեամբ՝ այստեղ արժանանալ Նրա այցելութեան:

Պէտք է գութ ցուցաբերել հաւատքին ընտանի եղողներին, եւ անձկութիւն՝ Աստծուն սիրող հեռաւորներին. պէտք է ծարաւ լինել հոգեւոր գիւտերի մտերմութեան՝ եւ սուրբերից խաղաղութեան քարոզ փափաքել, պէտք է խոկալ խոնարհութեան մասին, քաղցրալից խրատական խօսքերի մասին՝ որոնք կարծրացած միտքը մղում են յորդորուելու առաքինութեամբ:

Պէտք է օգտակար դառնալ բոլորին՝ խնամելով փրկութեան սիրով, որպէսզի իրենց հոգեւոր կարիքները ամբողջացնեն՝ եւ շահեն բարիքների վայելքները: Իսկ նեղութիւնների մէջ պէտք է համբերել՝ վայելելու համար շնորհների պարգեւները, որոնք տրւում են Կենաց յստակ Աղբիւրից: Պէտք է ամբողջ սրտով ու մտերմութեամբ աղօթքներ ուղղել ու խնդրանքներ՝ շնորհների միջոցով հասնելու համար Տիրոջ նաւահանգստին:

Եւ պէտք է ճնշել միտքը զղջման արտասուքներով՝ որ խնամալից պաղատանքներով յիշի աւետիսները. եւ եռանդասէր խանդաղատանքով շնորհալից արտասուքներ պէտք է հոսեցնել՝ մաքրելու համար միտքն ու մարմինը, որոնք իրենց չար ու աղտեղի ցանկութիւններով ձեռք են բերել անմաքրութիւն:

Որովհետեւ արտասուքները սրբում են մեղքերի հարուածների դառնութիւնը, առողջացնում են միտքը՝ մտքից ու զգայարաններից դուրս շպրտելով խոտանները: Եւ անձը մտնում է Փրկչի նախախնամական սիրոյ հովանու տակ՝ եւ իր յոյս-իմացականութեամբ ստանում է մխիթարութիւն:

Արտասուքները դէպի Աստուած են շարժում միտքը՝ եւ նրան զարթեցնում են մեղքերի պատճառած ափշութիւնից⁶⁸⁷687. Ուշաթափութիւնից։, ինչպէս քնից. եւ զգուշացնելով զգաստութեամբ՝ նրան սիրով են բորբոքում շահաւոր օգուտների համար:

Արտասուքները խմեցնում են սուրբ սիրոյ խնամքների հոգեւոր ըմպելիքը որպէս գութ՝ որն յիշեցնում է Բարերարի տեսչութեան քաղցր կամքը. այն բխում է շնորհնալից աղբիւրից՝ որը մարդուն ազատելով արժանացնում է Տիրոջ կենդանարար յաւիտենական յոյս-իմացականութեան ժառանգութեան:

Այսքան օգտակար շահեր է ընձեռում արտասուքներով զղջումը, որն հոսանուտ մտքին շարժում է փրկութեան գիւտեր անելու՝ եւ պահպանելու Աստծուց ստացածները, նրան ամփոփելով Աստծուն հաճելիների շուրջ:

Եւ ինչքան որ այս միջոցով բարիքներից շահեր են ստացւում՝ այդքան էլ վնասներն են աւելանում ծուլութիւնից. սրտի խորքերից արտասուքներ են առաջանում արհամարհանքից, եւ չարի ազդեցութեամբ արգելուած պղերգութեան դժնդակութիւններն են մուտք գործում՝ որ միտքն ու անդամները շարժեն ամեն տեսակ չարիքներ գործելու: Եւ ծուլութիւնից տեղի են տալիս զղջումն ու արտասուքների հոսքը՝ խստացած ամբարտաւան սրտից, որը քամահրանքով է ընդունում շնորհների զեղջուելը, եւ հոգ չի անում թէ ինչից է զրկուել: Եւ փոխանակ բարիքների՝ ընդունում է չարը, արհամարհութիւնը, ամբարտաւանութիւնը, ապիրատութիւնը, յամառութիւնը, ամբարշտութիւնը, սնափառութիւնը, ագահութիւնը, որկորստութիւնը, ցանկութիւնը, եւ ամեն ինչ՝ որ չարից է գալիս: Սրանցով բռնուածը⁶⁸⁸688. Վարակուածը։ դժուարութեամբ է բուժելի:

Բայց այդպիսիներին անյոյս չի թողնում Տիրոջ մարդասիրութեան Բանը՝ երբ զղջում են ու Աստուծոյ ահով գալիս են հնազանդելու, եւ չափում են մեղքերի հակառակ ուղղութիւնը՝ անիրաւութեան փոխարէն իրաւունքը, անսրբութեան փոխարէն սրբութիւնը, ամբարտաւանութեան փոխարէն խոնարհութիւնը, բարկութեան փոխարէն հեզութիւնը, որովայնամոլութեան փոխարէն պարկեշտութիւնը, հեղգութեան փոխարէն պնդութիւնը, սուտի փոխարէն ճշմարտութիւնը միշտ, անհնազանդութեան փոխարէն հնազանդութիւնը, ագահութեան փոխարէն չափաւորութիւնը, կեղծաւորութեան փոխարէն պարզամտութիւնը, երդմնահարութեան փոխարէն չերդուելը, մեքենայութիւնների փոխարէն բարերարութիւնը, ոխի փոխարէն անոխակալութիւնը, խստութեան փոխարէն քաղցրութիւնը, ատելութեան փոխարէն միշտ սուրբ սէրը, անզղջութեան փոխարէն արտասուքներով զղջումը, անխիղճ անխոստովանութեան փոխարէն մեղքերի խոստովանութիւնը խղճով, անյուսութեան փոխարէն ուղիղ յոյս-իմացականութիւնը, թերահաւատութեան փոխարէն հաւատքը հաստատելով ուղեղում՝ եւ ճշմարտութեան քարոզումը ուրիշներին:

Այս է ապաշխարութեան աւանդների ստոյգ դէմքը. այն ամենը՝ որն հակառակ է մեղքերին: Պէտք է անել բոլոր արդարութիւնները՝ որոնք կարող են երեւալ կամ չերեւալ Տիրոջ մտերիմ խորհուրդներում, ինչպէս եւ ստոյգ ապաշխարողների թողած աւետիսների յիշատակներում՝ հեռու մնալով չապաշխարողներին հասանելի Տիրոջ սպառնալիքներից: Պէտք է զգուշանալ այս բաներից՝ եւ Աստծուն հաճելիները պատրաստել, որ Արդար Դատաւորը հաշուի առնի դրանք դատաստանի օրում՝ երբ ոչինչ ծածուկ չի մնալու, լինի խորհուրդ, խօսք թէ գործ:

Քանզի ընտրութիւն է լինելու առաքինիների եւ պղերգների, հաւատացեալների եւ անհաւատների միջեւ՝ եւ ըստ արժանիքների են լինելու հատուցումները:

Լինելու են պատիւներ, մեծարանք ու երանութիւններ յաղթողներին՝ որոնք մարտնչել են մեղքերի եւ հակառակորդի դէմ, եւ յաղթելով պսակադրուել են ու փառաւորուել. նաեւ նրանց՝ ովքեր վնասներից ետ դառնալով ստուգապէս ապաշխարել են:

Իսկ անիրաւներին եւ ամբարիշտներին պաշարելու են ահաւոր տանջանքների սպառնալիքները՝ որ տոչորեն պատիժներից, որովհետեւ չեն ենթարկուել ապաշխարութեան:

Եւ Նա Կենաց օթեւաններից ներս է ընդունելու ապաշխարութեան կարգերին խոնարհուած ու նուաճուածներին՝ ըստ նրանց մաքրութեան արժանաւորութեան, եւ ըստ Տիրոջ բազում ողորմութեան: Որովհետեւ թեթեւ սխալների պատճառով նեղեալ ու վտանգեալ մարդն իր արտասուքներով ու բարի շարժումներով՝ կարող է ողորմութեան վերադարձնել Մարդասէր Տիրոջը:

Եւ սա նման է նորածինին՝ որ չի կարող բառերով իր մօր խնամքներն ուզել, այլ արտասուելով է խնդրում իր կարիքները՝ եւ ստանում է մօր սիրոյ խնամքները. որովհետեւ չի դադարում լաց լինելուց՝ մինչեւ որ բոլոր խնամքներն առնում է մօրից, ու ապա դադարում է լաց լինելուց՝ եւ զուարճանում ու հանգստանում է:

Պարտաւոր ենք այդպէս դիմել բարեգութ Տիրոջ՝ որպէսզի մեզ խնամի Իր աներեւոյթ արարչական սիրով, որ նստած է անարուեստ աթոռին՝ եւ Իր բարերարութեամբ խնամում է արարածներին: Եւ Նա մեր նախահայրերի միջոցով մեզ ծանօթացրել է Աստուածգիտութեան՝ իսկ մարգարէների միջոցով էլ ցոյց է տուել ապաշխարութեան հանգամանքները, որպէսզի վերադառնանք Իրեն:

Իսկ Իր գալստեամբ՝ Նա բացել է ողորմութեան դուռը, եւ արարչական խնամակալ սիրով ասել է. «Չեմ եկել կոչելու արդարներին՝ այլ հրաւիրելու մեղաւորներին, որ խոստովանութեամբ ապաշխարեն»: Որպէսզի աւետուած հրաւէրին փութացողները պարգեւներ առնեն Շնորհողից՝ քաւութիւնը ապաշխարութեամբ, որն իր աներեւոյթ զօրութիւններով բուժում է հոգիները, եւ երեւելիներով էլ՝ զգայարանները:

Քանզի նախ ուղեղի աւազանից է սկսւում հաւատացեալների թողութիւնը՝ երբ ճշմարիտ խոստովանութեամբ դիմում են Ամենասուրբ Երրորդութեան: Որովհետեւ աշակերտներին ասել է⁶⁸⁹689. Մատթ․ ԻԸ 20 (19-20 –Անթ․)։. «Երբ երկրներ գնաք՝ հաւատացեալներին մկրտեցէք Հօր, Որդու եւ Սուրբ Հոգու անունով՝ ասում է, եւ ուսուցէք պահել Քրիստոսի բոլոր պատուիրածները»:

Որովհետեւ ովքեր Քրիստոսի իմաստութեամբ են մկրտւում՝ կրում են Քրիստոսի զօրութիւնը, եւ վերստին ծննդեամբ՝ լինում են լոյսի որդիներ ու արքայութեան ժառանգորդներ⁶⁹⁰690. Գաղ․ Գ 27։:

Որովհետեւ Տիրոջ շնորհներով նրանք լինում են տուընջեան⁶⁹³693. Լոյսի։ որդիներ՝ ազատուած գիշերային ծնունդ լինելուց եւ խաւարի իշխանութիւնից, եւ Բարերարի օգնականութեամբ երկրի վրայ ապրում են լուսաւոր վարքերով:

Եւ ըստ Տիրոջ շնորհների արուեստի՝ նրանք հեռաւորներին մերձաւոր են դարձնում, եւ օտարացածներին ընտանեցնում են ճշմարիտ հաւատքով եւ անբիծ սիրով:

Եւ սատանայի խորհուրդներով մեղքերի մէջ խրուածներին, ու մեղքերի պատճառով մահուան ենթականերին՝ Տէրը արդարացնելով ու կենսագործ դարձնելով հրաւիրում է Իր արքայութեանն ու փառերին, որոնք պատրաստել է Իրեն սիրողների համար:

Տէրը ցոյց է տուել մեղքերի ճամփից ապաշխարութեան անցողներին հասանելիք պարգեւները՝ ու դրանք յայտնի է դարձրել առաջին սուրբերի միջոցով:

Ինչպէս Դաւթի մասին ենք լսում՝ որ մեղանչելուց յետոյ խոստովանելով դարձի է եկել ու ապաշխարել, ու ամբողջ գիշեր լաց լինելով՝ իր ըմպելիքը արտասուքներով է խառնել Տիրոջը բարկացնելուն առթիւ. եւ աչքերից արտասուքների վտակներ է հոսեցրել Տիրոջ պատուիրանները չպահելուն համար՝ որպէսզի իր ցանկացող աչքերը արտասուքներով մաշեցներ ու սրբէր մեղքերից:

Իսկ Պետրոսին գիտենք՝ որ նորերից է, որ ուրացել է Տիրոջն ու չի յիշել իր նախկին ասածները, մինչեւ որ արթնացել է Հաւի^Ծ-104104. «Եւ Պետրոս … մինչեւ հայելովն յուշ գայ ի Հաւուն ձայնն…»: «Հաւ» բառը Սուրբ Գրքում թարգմանել են «աքաղաղ»՝ մինչդեռ դա որեւէ մի թռչուն է, այն էլ այսօրուայ ընկալումով «էգ» բնոյթի: Գրաբարեան ընդունուած իմաստով նշանակում է «հայր, նախահայր»: Մենք նախընտրել ենք «հայր»-ը՝ որպէս «Հայր Աստուած», որի ձայնը ընկալելով ուշքի է եկել Պետրոս: ձայնից եւ ուշքի է եկել՝ ու դուրս գալով դառնապէս արտասուել է⁶⁹²692. Յով․ ԻԱ 15։: Եւ իր ջերմ արտասուքների համար թողութիւն է գտել՝ եւ պահպանել է Առաքելական շնորհները⁶⁹³693. Լոյսի։, ինչպէս Դաւիթ՝ իր մարգարէական շնորհները:

Թողնենք խօսելը նաեւ հին ու նոր ժամանակներում մեղանչածների մասին՝ որոնք ապաշխարել են, ինչպէս գրում է Աստուածային Գիրքը, եւ որոնք օրինակ են ծառայում ստոյգ ապաշխարութեան:

Եւ այսպէս, Տէրը չի փակել ապաշխարութեան դուռը Կենաց՝ մինչեւ աշխարհի վախճանը, որ ամենօրեայ սխալները կարելի լինի լուանալ ու սրբել աւազանի ամենօրեայ արտասուքներով:

Որովհետեւ ընդմիշտ ենք մեղանչում՝ մէկս խորհուրդով, միւսս լսելով, մէկս տեսնելով եւ միւսս գործելով: Դրա համար էլ պէտք չէ պակասեցնել ամէնօրեայ աղօթքն ու լուացքը՝ արտասուքներով:

Քանզի կտակով են փոխանցւում մեղքերը, ^Ծ-105105. «Զի կտակաւն են մեղք. այսինքն՝ընդ կանոնօք: Այնոցիկ ժամանակք որոշին» .- Ի հարկէ եթէ գրուածը քննարկենք մատերիալիստական եւ ներկայի քրիստոնէական ըմբռնումներով՝ ապա անհեթեթութեան առաջ կը կանգնենք: Որովհետեւ այսօր մարդկութեան մեծամասնութիւնն ընդունում է, թէ մարդը մի՛ անգամ է ծնւում եւ վերջ: Եւ դրա հետեւանքներն էլ սարսափելի կործանարար են՝ «ինձանից յետոյ՝ ջրհեղեղ» մտածելակերպով: Մինչդեռ այդ կտակը թողնում է ոչ թէ մարդու ծնողը՝ այլ նոյն անձը, նախորդ կեանքում իր լաւ ու վատ գործունէութեամբ: Որովհետեւ մարդը անընդհատ է վերածնւում՝ որպէսզի կատարելութեան հասնի ֆիզիկապէս, հոգեպէս եւ մտածելակերպով: Այսինքն մարդու անընդհատ վերածնութիւններով՝ նրան հնարաւորութիւն է տրւում է, վերանայելու իր ուղին: Դրա համար էլ Մաշտոց գրում որ «ժամանակներն են որոշում»՝ թէ ով ինչքան է մաքրուել իր մեղքերից: Բայց սա ժխտումը չէ՛ Քրիստոսի երկրորդ գալստեան …: այսինքն՝ կանոններով: Մեղքերը ժամանակների ընթացքում են որոշւում՝ եւ իրարից զանազանւում են եկեղեցու եւ ժողովրդի միջոցով, նաեւ սեղանի վրայԾ-¹⁰⁶106. Ա․ Կորնթ․ ԺԳ 9։. որովհետեւ մեծ վնասներն ուղղելու համար՝ մեծ ջանքեր ու աշխատանքներ են պահանջւում:

Նուազ սխալներ ունեցողների բուժումը լինում է արտասուքներով սրբուելը: Իսկ եթէ աղտը սրտի խորքում նստած լինի, եւ անդամներն էլ ապականուած՝ նրանց պէտք են գալու արտասուքների վտակները, հուրն⁶⁹⁴694. Դարմանը։ ու հոգու եռացումը՝ որ սրբեն, հալեցնեն ու դուրս մղեն թարախն ու փուտը⁶⁹⁵695. Փտածը։: Ով որ ակամայ վրիպելով փոքր սխալներ է ունենում՝ կարող է զղջալով, յոգւոց հանելով ու արտասուելով անմիջապէս սրբուել:

 

Բայց ով որ սաստիկ վէրքեր է ստացել մեղքերից, եւ իր կամքով ձեռք է բերել այն՝ ինչ որ կանոնով անուանուել ու կարգուել է Տիրոջ կողմից որպէս սպառնալիքներ ունեցող հանգամանք, նրանից պահանջւում է բազում ջանք, ջերմեռանդ արտասուքներ, սրտի բեկում եւ միաժամանակ առանձնացում՝ ըստ իր կուտակած յանցանքների, որպէսզի կարողանայ լուծարել դժնդակ մեղքերի ձմեռային խստութիւնը:

Որովհետեւ հոգեւոր Գարունը երեւում է՝ երբ շնչում է հոգու հարաւային ջերմութիւնը, եւ ի վերուստ հոսում են արտասուքների սաստիկ անձրեւները՝ որոնք երկրի վրայ բոյսեր ու ծաղիկներ են բացայայտում, եւ տունկերի սաղարթներ ու պտուղներ՝ թագաւորների եւ ռամիկների վայելքների համար, որոնցով նրանք զուարճանում են: Սոյնօրինակ՝ ով որ իր հոգու ջերմութեամբ արտասուքների հոսքեր է հեղեղում, եւ լուծարում է իր հոգու ձմեռային կապանքները՝ նրա առաքինութեան բոյսերն ու արդարութեան տնկիների պտուղներն են արձակւում, որոնցով ուրախանում են երկնաւորներն ու երկրաւորները՝ փառաւորելով Աստծուն:

Ուրեմն ապաշխարողները պարտաւոր են ստանալ այսպիսի մտքեր ու բարիքներ՝ որպէսզի ազատուեն մաս կազմելուց գեհենի անշէջ հրոյ եւ անմահ որդերի հարուածներից:

Եւ իրենց աւազանի արտասուքներով ստոյգ ապաշխարութեամբ ճշմարտուելով՝ կարող են դառնալ Տիրոջ արքայութեան ժառանգաւորներ, եւ իրենց առաքինութեան համար հանդիսաւորապէս պսակադրուելով՝ կարող են կրել Աստուածային լոյս ճառագող սրբութեան պատմուճանը, որ սուրբերի հետ վայելեն անվախճան երանութիւնները:
Քանզի ապաշխարութիւն նշանակում է ինքնագիտակցութեան գալով գտնել անձի էութեան մասնատման, հիւանդացման ու քայքայման պատճառները՝ ու հրաժարուել վնասակար ու չար ցանկութիւններից. եւ իւրաքանչիւր չարի դիմաց դնել արդարութիւնը՝ որպէսզի խափանուեն մեղքերը, եւ արդարութիւններն աճեցուեն սուրբ սիրով ու արտասուալից աղօթքներով, նաեւ պահքով ցամաքեն գիջութեան պղտոր ու անժոյժ բղխումները՝ որոնք ապականութիւն են բերում անդամներին:

Ինչպէս որ աղբիւրների ջրերն ու անձրեւների սրսկումները հանգցնում են հուրը՝ այդպէս էլ Աստծուն ուղղուած սէրն ու ջերմեռանդ արտասուքները հանգցնում են ցանկութեան հուրը, խափանում են մարմնի կամքն ու անձի ինքնագործ շօշափող անդամների աղտեղի շարժումներից առաջացող հոսումները՝ որ անձն այլեւս չմերձենայ ախտերի նոյն գարշութիւններին, այլ մաքուր մտքերով՝ մաքրութիւն ստանայ: Որպէսզի անսրբութեանն սպառնացող պատուհասը մի օր անակնկալ չգայ այն պահին՝ երբ երբէք չի սպասուել, եւ վրէժ լուծի՝ ըստ պատճառուած վնասների:

Ուստի պէտք է սիրել սրբութիւնը Տիրոջ՝ որ բնակւում է սուրբերի մէջ:

Եւ անսուրբների մասին ասում է⁶⁹⁶696. Եսայ․ ԿԶ 24։. «Նրանց որդը չի մեռնելու՝ եւ հուրն էլ չի շիջանելու. եւ ՆՐԱՆՔ ԼԻՆԵԼՈՒ ԵՆ ԲՈԼՈՐ ՄՍԵՂԵՆՆԵՐԻ ԿԵՐՊԱՐԱՆՔՆԵՐՈՎ»:

Պէտք է մտքից ու մարմնից թօթափել բոլոր թելադրուող մեղքերը, որպէսզի երբ այս աշխարհի մեղսասէր իշխանը գայ՝ կարողանանք ասել թէ նա մեր մէջ չի կարող գտնել մեղքի ոչ մի նշխար⁶⁹⁷697. Յովհ․ ԺԴ 30։, այլ Քրիստոսին՝ ըստ Կենաց Աւետարանին, որ մեզ վերստին է նորոգել մեր ստոյգ խոստովանութեամբ ու ապաշխարութեան արտասուքներով, տնանկների հանդէպ մեր գութով ու բոլոր առաքինասէր վարքերով՝ ու մեզ յարդարել է Աստծուն հաճելի իմաստութիւններով:

Եւ հաւատքին անցնելու սկզբից պէտք է ճշմարտութեան այգու եւ ուղիղ վարքերի մշակները լինել՝ երկրի վրայ ապրելու եւ առաքինանալու համար:

Որ այս աշխարհից ելնելով՝ մեզ հետ տանենք մեր բոլոր արդարութիւնները. տղայութեան ժամանակ՝ մեր անմեղութիւնը, մանկութեան ժամանակ՝ մեր անարատութիւնը, երիտասարդութեան ժամանակ՝ մեր անբծութիւնը, ծերութեան ժամանակ՝ մեր մաքրութիւնը, որոնցից իւրաքանչիւրին պէտք է գլխաւորի առաքինութիւնը:

Եւ այգում գործած հաւատացեալներն առնելու են բոլորիս Տիրոջ վարձատրութիւնը՝ ըստ իւրաքանչիւրի վաստակներին, ըստ ժամանակների փոփոխութեան նրանց բերած օժանդակութեանը վերին կոչման՝ ուր Քրիստոսն է նստել Աստուծոյ աջին⁶⁹⁸698. Կող․ Գ 1։, վերին Երուսաղէմում՝ որ մայրն է մեր բոլորի, ուր ամբարուել են առաքինութեան բարիքների առաջին գանձերը, ուր հաստատուել է մեր յոյս-իմացականութիւնը՝ նաեւ Տիրոջ անմահ երանութիւնները, անսպառ վայելչութիւնները, անվախճան ուրախութիւններն ու անզեղջ բարութիւնները՝ որպէսզի Քրիստոսի հետ միասնաբար վայելենք դրանք:

Թող միահաւան խնդութիւն լինի երկնաւորներին, եւ երանութիւն երկրաւորներին՝ որովհետեւ Քրիստոսն Իր փառերով, եւ բարերար Սուրբ Սիրոյ երախտիքների գործակցութեամբ՝ մեզ մօտեցնում է Հօր որդէգրութեան^Ծ-107107. «Մեզ մօտեցնում է Հօր որդէգրութեան» - Ինչո՞ւ «է»-ով եւ ոչ թէ «ե»-ով: «Որդէգրել»-ը կամ «որդեգրել»-ը ընդհանուր առմամբ նշանակում է «որդի կոչել»: Եթէ «ե»-ով է՝ուրեմն «մարմնաւոր որդի» է անձը, որդեգրողի արիւնից ու մարմնից, որին որդեգրելով՝նա ընդունում է նրա արիւնակցութիւնը (թերեւս ապօրինի երեխայ է): Իսկ «Որդէգրութիւն»-ը «է»-ով՝«Է»-ի - Աստուծոյ որդի կոչուելն է: , Սուրբ Հոգու խնամքներին՝ եւ Իր արքայութեան ժառանգութեան:

Տէրը ում որ այստեղ արդարացրել է՝ այնտեղ էլ փառաւորելու է մշտականօրէն, նրա գլխին թագ դնելով Աստուածեղէն խրախճանքներում՝ որպէսզի հրճուի Ամենասուրբ Երրորդութեան անսպառ բարիքներով: Քանզի Նրան վայել է փառքը, իշխանութիւնն ու պատիւը՝ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն: