5.Կոյս Կենդանակերպ(Virgo, Virginis - ♍- Մտառ) Անահտական Աթոռ Լեռներ

Պատկեր «38»Ամիս Հոռի23 Օգոստոսից 21 Սեպտեմբեր

 

Գլխաւոր աստղերը-

• 1.Սպիկա - Spica (meaning "ear of wheat"),
• 2.Զաուիյաուա - Zaviyava կամ Alaraf,
• 3.Պորրիմա,
• 4.Այուա - Ayva,
• 5.Վինդեմիատրիքս,
• 6.Խեզա - Heza (Kheza),
• 7.Զանիակ - Zaniak,
• 8.Սիրմա - Sirma,
• 9.Քխամբալիա - Khambalia

Հարեւանները–

• 1.Վերոնիկայի ծամերը,
• 2.Գոգնոց՝ բայց եւ Տուարած (Bootis-Բուոթիս),
• 3.Օձ (սողուն),
• 4.Կշեռք,
• 5.Հիդրա,
• 6.Առիւծ,
• 7.Գաւաթ, 8.Ագռաւ:

«Ատլաս»-ում (էջ 6), երկրային բուն Առիւծից (Մնձուրեան լեռներից) վերեւ «Անահտական լեռներ»-ն ու նրանց խաչուող «Սեպուհ» եւ «Խաղտեաց լեռներ»-ը՝ իրենց ուրուագծերով կազմում են «X»-աձեւ մի աթոռ՝ իր ծածկով հանդերձ («շէզլոնգ»-ի նման), որ պատմական «Անահտական Աթոռ»-ն է, «Կոյս»-ի նստատեղին (Տես՝ Պատկեր «39»), եւ ճշգրտօրէն համապատասխանում է աստղաբաշխական «Կոյս»-ի դիրքին: Հետեւաբար «Կոյս»-ը նոյն ինքն Անահիտ աստուածուհին է եղել:

Պատկեր «39» Անահտական Աթոռ լեռներ

Կենդանակերպի գլխաւոր աստղերից մէկը կոչւում է Arich, որ տեղագրականօրէն համապատասխանում է «Խաղտոյ Յառիճ»-ին:⁵²⁷527. Տես՝ «Ատլաս», էջ 40, «Խաղտոյառիճ»:

Իսկ «Spica» աստղը երկրի վրայ «Սպիկոր» (սուրբ Գրիգոր) լեռն է՝ որը կոչուել է ու պատկերուել նաեւ որպէս «Հասկ», (ցորենի կամ ընդհանրապէս հացահատիկի հասկ):⁵²⁸528. Ն. Վ. Մամունա, «Առեղծուածների Զոդիակը», ռուս. լեզուով, էջ 152: ( Мамуна , «Зодиак Мистерий», Москва, 1998 ) ։

Ըստ Մամունայի՝ «Spica» («Սպիկոր» – Մ.Ն.) աստղի հետ են առնչւում հնագոյն ազգերի բազմաթիւ առասպելներ: Օրինակ, երբ մոլորակներից Սատուռնի եւ Յուպիտերի ուղեծրերը հատուել են Spica-ի մօտ՝ ապա քրմերը հասկացել են թէ երկրի վրայ սկիզբ պիտի առնի ոսկեդարը:⁵²⁹529. Մամունա, նոյն տեղում:

Նոյն հեղինակը գրում է, թէ Մեսիական (փրկչական) մարգարէութիւններում Փրկչի ծնունդը Կոյսից՝ «հացի քաղաքում» (Բեթղեհեմում), զուգահեռ է դրւում Կոյս կենդանակերպի եւ նրա «Spica»-«Հասկ» աստղի հետ:

Սա արդեօ՞ք պատահականութիւն է՝ թէ ունի իրական ու նախաքրիստոնէական վաղնջական հիմքեր:

Մենք կ՛ասենք՝ որ այն երբէ՛ք պատահականութիւն չէ, քանզի ո՛չ միայն Կոյսի՝ այլեւ «հացի քաղաք»-«Բեթղեհեմ»-ի նախատիպն է եղել «աստուածների երկրում», Հայաստանի Բարձր Հայք նահանգի Դարանաղի գաւառում, երբ Սուրբ Գրոց մէջ էլ այդ վայրը յիշատակուել է ՛՛Բեթղեհեմ Եփրաթա՛՛ ՝ այն զանազանելով Պաղեստինի Բեթղեհեմից:⁵³⁰530. Տես՝ Մարգարէութիւն Միքիայ, 5:

Հայ իրականութեան մէջ «Spica»-«Սպիկոր» լեռան շրջանը պատմականօրէն կոչուել է «Դարանաղի», ուր «աղ»-ը առաջին հերթին «ուտելիք» է՝ որն էլ յատկապէս «հացահատիկ»-ն է, իսկ «դարան»-ը (ինչպէս «մատենադարան»-ը)` այն ամբարելու եւ պահպանելու վայրն է:

Հետեւաբար «Բեթղեհեմ»-ը ուղիղ թարգմանութիւնն է «Դարանաղի»-ի՝ որ վաղագոյն ժամանակներից սկսած եղել է հացահատիկի ընտրանի («սելեկցիոն») սերմացուների առաջին շտեմարանը երկրի վրայ, եւ մի գուցէ այդ պահեստարան-դարանը գտնուել է նոյն «Spica»-«Սպիկոր» լեռան ընդերքում:

Վերյիշենք Դարանաղիի հարաւային հարեւան Դերսիմի (Առիւծի) շրջանի մասին մեր գտածոն՝ թէ այն եղել է աշխարհի բանջարեղենների «վայրի» կամ անխառն տեսակների ծննդավայրը:

Հին Բաբելոնեան աստղագիտութեան մէջ Spica-ն կոչուել է «Ab Sin»՝ եւ պատկերուել է որպէս ցորենի հասկ,⁵³¹531. Անահիտ աստուածուհու ոտքերի մօտ դրուած՝ նրան նուիրաբերուած ցորենի հասկը: երբ «Ab Sin»-ի առաջին բաղադրամաս «Ab»-ը հնագոյն հայերէնի «յաւ»-ն է, որ նշանակում է «հացահատիկ»,⁵³²532. Տես՝ Յօդուած 5-ը, «Յաւելեաց» ամսանուան տակ, էջ 231: իսկ «Sin»-ը հաւանաբար հայերէնի «Ծին»-ն է:

Հետեւաբար այդ աստղին համապատասխանող լեռան շրջանը եղած կը լինի հացահատիկի՝ յատկապէս ցորենի բուն ծննդավայրը: Այդ պատճառով էլ որպէս երախտիք` Մայր Անահիտին նուիրաբերել են հացահատիկի առաջին հասկերը, որոնց սերմերը ծառայել են որպէս յաջորդ տարուայ համար ընտիր սերմացուներ՝ եւ ոչ թէ ձեւական ինչ որ մի նուիրատւութիւն: Անահիտին նուիրուած բոլոր սրբատեղիները այդ նպատակին են ծառայել:

Անահտական Աթոռի տարածքում (Երիզայի շրջան) պէտք է որոնել Խեթական արձանագրութիւններում տեղ գտած Հայասայի (Բարձր Հայքի) հնագոյն քաղաքներից մէկը՝ «Գադկուսա»-ն (գրուել է նաեւ Գադկուշա), որի առաջին արմատն է «Գադ»=սուրբ»-ը (նաեւ God= Աստուած), եւ «կուշա»-ն՝ «Կոյս»-ը, որ նոյն Սուրբ Կոյս-ի կենդանակերպն է, ու համապատասխանում է Մայր Անահիտի Աթոռի տիրոյթին երկրի վրայ:

Կոյս կենդանակերպի խորհրդանիշի ( ♍ ) բաղադրիչներն են (ձախից աջ)՝ «Ո»-ն, որպէս իգական բնոյթ, որի աջին կպած ուղղահայեաց գիծը (երրորդ սիւնը) էութիւնն է (ունեցանք «իգական բնոյթի էութիւն»), որին էլ կպած է «ձուկ»-ը՝ իգական էութեան արտադրած ձուն: Հետեւաբար «Կոյս» կենդանակերպը բնորոշում է հասունացած կոյս աղջկան:

Աներկբայօրէն Կոյս կենդանակերպի սոյն խորհրդանիշից է առաջացել լատինական «M» տառը:

Թէ ինչպէ՞ս է առաջացել Կոյս-ը խորհրդանշող Հայոց «Մ» տառը:

1731 թուականից մեզ հասած Կորբինիանուսի «Firmamentum Firmanum» վերնագրով գործում յայտնուող կենդանաշրջանի գծագրում Կոյս-ը այսպէս է պատկերուել:⁵³³533. Մամունա, նոյն, էջ 168:

Սոյն պատկերը գլխիվայր շուռ տալու պարագայում ստացւում է, որը համապատասխանում է հայերէնի հին ոճով ձեռագիր ատամնաւոր «մ»-ին,⁵³⁴534. Բէյրութի իմ ուսուցիչներից լուսահոգի Արտաշէս Տէր-Գէորգեանը այդպէս էր գրում: իսկ ատամներից մէկի բարձրացումով՝ լինում է մեծատառ ձեռագիր «Մ»:⁵³⁵535. Համեմատել հանդիպակաց Ձուկ կենդանակերպին համապատասխանող տառի հետ: